‘Ik herken God het meest in moeilijke tijden’
- Interview
- Thema-artikelen
Alex Overbeeke. Ingenieur en consultant. Lid NGK Rijsbergen e.o.
‘Je ziet God niet, maar met de ogen van het geloof kan ik wat Hij doet soms in mijn leven herkennen.’ Tegelijk vindt Alex Overbeeke het spannend om het erover te hebben voor dit interview. Want het raakt toch aan het intiemste van je geloofsleven: Gods weg met jouzelf. Bovendien, waarin hij Gods hand ziet, zal door een ander als toeval gezien worden.
Aan zijn vrouw Josette de vraag wie Alex is. Josette vindt het lastig hem in een vakje te plaatsen. Protestantse roots in een katholieke omgeving. Een rationele Delftse ingenieur en consultant, maar tegelijk een gevoelige vader en echtgenoot. In die typering herkent Alex zich enthousiast.
Waaraan merk je dat God Jahweh is – een God die er (ook nu) is?
Alex: ‘Ik merk dat God Jahweh is, omdat ik in mijn leven ervaar dat God bezig is met mij. Er gebeuren dingen in mijn leven die me ook zouden gebeuren als ik niet geloof. Ontmoetingen, dromen, zoals ieder mens. Maar doordat ik ervaar dat God met mij bezig is, zie ik ook zijn hand daarin. Zonder geloof zou ik het als toeval bestempelen. Doordat ik Hem ken, zijn woord ken, zie ik zijn hand erin. Ik zou mijzelf niet als een kunstwerk beschouwen – maar door Gods openbaring gezien ook ergens wel. Dat moet ik ook tegen mijzelf zeggen. Hij werkt aan mij verder.
God is Jahweh: Hij die was, is en komen zal. Als ik terugkijk, ben ik helemaal geen kunstwerk. Voel ik me een prutser. Maar als ik naar de toekomst kijk, leer ik geloven dat Hij me als een kunstwerk aanvaardt. Leren is meestal een proces waaraan je werkt, een taak. Maar leren geloven is eerder iets dat mij overkomt, dat ik toelaat. Mijn leven staat op het vertrouwen dat ik zijn kind ben – en ook daar ben ik niet altijd even zeker van geweest.’
Wat zeg je tegen wie dit allemaal afdoet als zweverig, als slechte psychologie?
‘Ik weet heel goed dat je er ook anders tegenaan kunt kijken. Dat vind ik ook heel spannend. Wat andere mensen van me vinden, kan ik ook wakker liggen.’
Heb je een voorbeeld waarin je herkent wat God in je leven doet?
‘We zochten een woning. Op een nacht zag ik in een droom twee grote betonnen handen boven dit huis. We hebben dat ervaren als een aanwijzing dat God ons hier wilde zegenen. En zo is het ook gegaan. Die handen gaven ons toen houvast in onze beslissing, maar geven ons ook het gevoel gezien, geborgen te zijn.
In mijn studentenjaren heb ik een boekje van C.S. Lewis dat Hij op mijn pad bracht, zo ervaren. Het was Mere Christianity. De rationele benadering waarmee Lewis geloven verdedigde, paste mij toen. Later las ik van Lewis ook Surprised by joy. Veel gemakkelijker en vlotter geschreven, met minder studeren, maar voor mij moeilijker. Maar wel raker. Het kwam binnen.
Twee heel verschillende dingen, die handen en dat boekje. Maar ook dat boekje heb ik herkend als iets uit de hand van God. Ik had nog nooit van Lewis gehoord, maar vrienden gingen in een kring het boekje bestuderen en ik heb het toen zelf ook maar gelezen. Meedoen met je vrienden – veel gewoner gaat het niet worden. Je hoeft er dan ook Gods hand niet in te zien. Maar voor mij is het anders. Ik neem niet gemakkelijk dingen van anderen over. Dat ik dan wel wat van anderen overneem, ervaar ik als een klein wonder.
Het is niet zo dat ik Gods hand in de dingen zíe. Zien is weer wat anders dan herkennen. Willem Ouweneel sprak eens over twee schaakborden boven elkaar. Op het onderste is het een veldslag van jewelste. Op het bovenste zie je dat de koning al is verslagen. Maar ik kijk op het onderste, niet op het bovenste bord. Ik krijg klappen of ik geef ze – en als ik niet wist van het bovenste bord, was het niet meer dan een chaos.
Ik herken God het meest in moeilijke periodes. Als ik Hem zoek in nare situaties, vind ik Hem niet. Maar als ik niet meer probeer te controleren, ook niet door ‘verbidden’, als ik echt loslaat, dan heeft God eindelijk ruimte om werkelijk te geven.’
Karel Smouter is krijgsmachtpredikant vanuit de NGK en redacteur van OnderWeg.