Wonderen boven wonder en wij

Jan Mudde | 31 augustus 2019
  • Eyeopener

Door Gods toedoen verrichtte Paulus buitengewoon grote wonderen: zelfs de doeken en de werkkleren die hij gedragen had werden naar de zieken gebracht, zodat ze genazen en de boze geesten hen verlieten.
(Handelingen 19:11-12)

Trofimus heb ik ziek in Milete achtergelaten.
(2 Timoteüs 4:20)

In de Bijbel wordt menig wonder boven wonder verteld. Jericho valt, als Israël juicht; Jezus vermenigvuldigt brood en vis en stilt zo de honger van duizenden; Petrus wordt door een engel uit de gevangenis geleid. Wat hebben wij aan al die prachtige wonderverhalen?

Wat kun je ernaar verlangen dat er nog steeds wonderen gebeuren. Dat je met enkele broden en vissen de honger in de wereld kunt stillen… Dat een engel de poorten opent voor de christenen die in Noord-Korea in concentratiekampen zitten… Dat een geliefde met bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer door de aanraking van een godsman genezing ontvangt… God kan het, daar is geen twijfel aan, maar waarom gebeurt het niet? Tegen zulke vragen loop je soms op als kind van God, als Bijbellezer. Je kunt er zelfs zwaar mee in de knoop komen.

(beeld LUMO/Lightstock)

(beeld LUMO/Lightstock)

Dan kan het een eyeopener zijn dat veel wonderen boven wonder in de Bijbel zelf iets eenmaligs hebben. Neem de val van Jericho (Jozua 6). Zes dagen trekt het volk – met de ark in het midden – één keer om de stad, de zevende dag zeven keer. Ondertussen blazen de priesters voortdurend op de ramshoorn. Het volk heeft te zwijgen tot Jozua roept: ‘Juicht!’ Het volk juicht en de muren van Jericho storten in. Een wonder boven wonder. Maar hoe gaat het verder? De eerstvolgende plaats, Ai, valt met Gods hulp, maar niet door een wonder boven wonder. Bij de uiteindelijke inname wordt een krijgslist gecombineerd met psychologie (Jozua 7 en 8). De wijze waarop Jericho valt, levert dus geen strategie op die Jozua bij elke volgende verovering methodisch kan toepassen.

Zo gaat dat stelselmatig in de Bijbel. De Heer Jezus vermenigvuldigde brood toen er honger was, maar wanneer een grote hongersnood het Romeinse Rijk treft, worden de gevolgen daarvan niet bestreden door brood te vermenigvuldigen, maar door een inzameling onder de gemeenten te houden (Handelingen 11:27-30). Op de pinksterdag spreekt de Geest in alle talen, maar een taalprobleem veroorzaakt de eerste spanningen in de gemeente (Handelingen 6:1). In Handelingen is sprake van een enorm sterke genezingspiek. Zelfs contact met Paulus’ kleding bracht genezing! Maar diezelfde Paulus schrijft in zijn brieven herhaaldelijk over mensen die ziek zijn en blijven: Timoteüs lijdt onder allerlei kwalen (1 Timoteüs 5:23) en Trofimus is ziek in Milete achtergebleven (2 Timoteüs 4:20).

Er is sprake van een patroon: het ene moment grijpt God op wonderlijke wijze in en vervolgens breken tijden aan waarin van wonderen boven wonder nauwelijks of zelfs geen sprake is en moet, onder Gods zegen, op menselijke wijze gehandeld worden. In de Bijbel zelf al kunnen Gods kinderen daarmee zwaar in de knoop komen (zie bijvoorbeeld Psalm 77).

Coördinatenstelsel

Hieruit blijkt dat het godswonder geen gereedschap is dat ons simpelweg ter beschikking staat. We kunnen het niet strategisch inpassen in het leven van alledag, of in een missionaire bediening, zoals tegenwoordig wel bepleit wordt. Stel je wilt missionair werk doen in Cambodja en je denkt: ik hoef geen Cambodjaans te leren, God zal me heus wel Cambodjaans laten praten, net als met Pinksteren. Dan is de kans dat je in Cambodja met je mond vol tanden staat honderd procent.

Dat betekent niet dat je niet mag bidden om een wonder boven wonder. (Mogen of niet mogen is hier overigens niet aan de orde, we doen het toch wel.) Dat mag je doen in het kinderlijke vertrouwen dat God machtig is om zulke wonderen te verrichten. En Hij zal ze doen, op zijn tijd. Maar gebeurt het niet, stel dan geen dwaze vragen, zoals: heb ik wel oprecht gebeden?, heb ik wel genoeg geloof?, of erger nog: kent God mij wel?, is God wel liefde?, bestaat God eigenlijk wel?

Het godswonder is geen gereedschap
dat ons simpelweg ter beschikking staat

Wonderen boven wonder hebben in de Bijbel immers al iets eenmaligs. De HEER heeft ons in déze wereld geplaatst. Een wereld met spelregels die gehandhaafd worden tot op de jongste dag. In deze wereld vernieuwt Hij ons door zijn Geest, maar wij blijven mensen van vlees en bloed, die leven binnen het coördinatenstelsel dat in Genesis 1-3 staat uitgetekend (zie Romeinen 8:20).

Leermiddel

Maar wat hebben wij dan aan al die prachtige wonderverhalen in de Bijbel? Mooi voor de mensen toen en daar, maar niet voor hier en nu? Volstrekt niet, kan nu met Paulus gezegd worden. De grote wonderverhalen in de Bijbel zijn ook voor hier en nu. Wonderen zijn een leermiddel. God zet daarmee alle komende generaties op een bepaald spoor: dit is de richting die Ik jullie wijs, de boodschap die Ik jullie wil meegeven. Aan de hand van twee voorbeelden wil ik dit verduidelijken.

Jericho

Jericho’s val kunnen wij niet kopiëren, maar er valt veel van te leren. Jericho valt immers tijdens Israëls eredienst? Dat blijkt uit de opvallende rol van het getal zeven, het basisgetal van Israëls eredienst. Het blijkt uit het blazen op de ramshoorns – wat een permanent gebed tot God is (zie Numeri 10:9). Ten slotte blijkt het uit het gejuich waarin het volk op Jozua’s teken uitbarst. Dat is gejuich voor God, denk ik (zie 2 Samuël 6:14). De ommegang van Israël rond Jericho is meer een heilige processie dan een veldtocht.

De ommegang rond Jericho is meer
een processie dan een veldtocht

Wat de HEER zijn volk bij de verovering van Kanaän voor alles wil leren, is dat niet de mouwen opgestroopt moeten worden, maar de handen gevouwen. De strijd tegen de vijand is geestelijk van aard. Die boodschap is van blijvende betekenis. De strijd tegen de boze kan slechts biddend, in volkomen afhankelijkheid van God en door God gewonnen worden (Efeziërs 5:18).

Genezingswonderen

Gaande ons leven hebben we vermoedelijk allemaal op het gebied van ziekte en gezondheid zowel de grootst denkbare teleurstellingen, als bijzondere knipoogjes van boven meegemaakt. Slechts weinigen van ons zullen echter een wonder boven wonder hebben meegemaakt. En zelfs de knipoogjes van boven gaan meestal niet buiten medische inbreng om. Toch geven de Bijbelse genezingswonderen ons leven dag in dag uit richting. Daar doorheen openbaart de HEER wie Hij is: een heelmeester. Hij leert ons dat het evangelie een boodschap van genezing is. Een evangeliebediening die niet tegelijk gepaard gaat met medische zorg en andersoortige hulp, is geen bediening van het evangelie. De genezingswonderen in de Bijbel zijn een uitnodiging aan wie daarvoor de gave heeft om een opleiding in bijvoorbeeld de medische sector te volgen, op welk niveau dan ook.

Doorvertalen

Wonderen zijn dus ook een leermiddel. We moeten ze niet willen herhalen, maar blijven verhalen en naar het heden doorvertalen. We moeten ze niet willen kopiëren, maar ervan leren. Zo blijven de wonderen boven wonder waarvan de Bijbel verhaalt levend en vitaal en vertalen ze zich door in wondertjes waarvan tot op de dag van vandaag zegen en heling uitgaat. Op zo’n manier dat de mensen zeggen: ‘God is groot, God is goed.’

Om over na te denken of door te praten

  • Waarom wordt in deze Bijbelstudie, als het gaat om de val van Jericho enzovoort, niet over wonderen, maar over wonderen boven wonder gesproken?
  • De dichter van Psalm 77 lijdt eronder dat de wonderen boven wonder zich niet in het heden maar in een ver verleden afspeelden. Hoe is dat bij jou?
  • Rond het wonder boven wonder leeft bij veel christenen de sterke overtuiging dat die zich niet alleen kunnen, maar ook willen herhalen. Hoe kijk jij daartegenaan?
  • De kern van deze Bijbelstudie is dat wonderen boven wonder niet herhaald, maar doorvertaald willen worden. Wat betekent dit voor hoe je de Bijbelse wonderverhalen leest?
  • Probeer zelf eens te zoeken naar de blijvende betekenis van enkele wonderen in de Bijbel, bijvoorbeeld de vermenigvuldiging van het brood, het talenwonder van Handelingen 2, de bevrijding van Petrus uit de gevangenis.
Over de auteur
Jan Mudde

Jan Mudde is predikant te Haarlem.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief