Column: Zwart bijbellezen

Koert van Bekkum | 15 mei 2021
  • Column

Een jaar na zijn dood op 25 mei 2020 zijn George Floyd en Black Lives Matter nog altijd in het nieuws. Ook in Nederland heeft de schreeuw ‘I can’t breathe’ mensen wakker geschud. Wie ontnemen wij, bedoeld of onbedoeld, de adem? In kerken klinkt de vraag wat de Bijbel eigenlijk zegt, niet alleen over slavernij, maar ook over racisme en uitsluiting. Welke vorm heeft dat hier? Hoe zou berouw en vergeving over deze zonden eruitzien?

Deze vragen zijn met veel ongemak omgeven. Woede staat gauw tegenover schuldgevoel en onbegrip. Het is daarom mooi als je voorbeelden hebt om je aan te spiegelen. Bijvoorbeeld aan Esau McCaulley, Afro-Amerikaans docent Nieuwe Testament aan Wheaton College nabij Chicago. Afgelopen jaar kwam hij met een boek dat inmiddels niet aan te slepen is, diverse prijzen won en hem een column bezorgde in de New York Times.

In de spiegel kijken is niet voor watjes

Wat maakt Reading While Black: African-American Biblical Interpretation as an Exercise in Hope (Downers Grove, IVP, 2020) zo bijzonder? Staand in de traditie van het diepgewortelde geloof van de Afro-Amerikaanse kerken in het zuiden van de VS blijft McCaulley weg bij vrijzinnige gelijkheidsidealen. Maar ook het evangelicalisme is hem te wit. Hier heeft de zwarte kerkelijke uitleg iets te zeggen! Als leerling van Tom Wright ploegt McCaully de Bijbel door op een manier die je als gereformeerde direct herkent. Maar het confronterende is: als het gaat over hedendaags racisme en achterstelling, staat het spreken van de Schrift over vrijheid, de ziel die tot rust komt bij God en over gerechtigheid niet aan de witte kant. Ook komt goed naar voren hoe diep de Bijbel spreekt over woede en verdriet. Hoe kan hier ooit sprake zijn van vergeving, verzoening en een weg naar recht? Goddank is er hoop door het evangelie van Jezus Christus!

In deze spiegel kijken is niet voor watjes. Natuurlijk is de situatie in de Verenigde Staten echt anders dan hier. Maar mensen zijn mensen: ze zondigen en wie de overhand heeft, is toch geneigd het door God geschonken eigene van de ander weg te drukken. Over dit boek ben ik voorlopig niet uitgedacht.

Over de auteur
Koert van Bekkum

Koert van Bekkum is hoogleraar Oude Testament aan de ETF Leuven; hij doceert ook aan de TU Kampen.

Macht en misbruik in de kerk

Macht en misbruik in de kerk

Frank Schneider
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief