Zendelingen van nu scrollen, posten en bidden

Wat zit er achter de comeback van geloof onder Generatie Z? Wat zijn hun verhalen? Het is hoog tijd dat we christelijke influencers gaan zien als digitale zendelingen en hun werk ondersteunen.

Hoe influencers jongeren naar Jezus leiden

The word is out…! Jonge mensen komen weer tot geloof. Seculiere en christelijke media brachten het nieuws de afgelopen weken massaal. Opvallend is dat sociale media een aanzienlijke rol lijken te spelen in die ontwikkeling. Kardinaal Wim Eijk deelde met lichte verbazing: ‘Ze ontdekken Christus via internet.’The Economist onderzocht recent de enorme invloed van FaithTok, een van de allergrootste algoritmes op TikTok, concluderend dat influencers enorme invloed hebben op het geloof van een jonge generatie. Wat zit er achter deze comeback van geloof onder Generatie Z? Wat zijn hun verhalen? Nog belangrijker: is het niet hoog tijd dat we christelijke influencers gaan zien als digitale zendelingen? Dat betekent dat we hen veel serieuzer moeten gaan ondersteunen in hun werk en geloofsgroei.

Het patroon

Er is een patroon zichtbaar. In de Goed Beter Best-Podcast die ik samen met mijn katholieke vriend Paul Graas en evangelische vriend Godwin Arhin maak, voerden we onlangs gesprekken met drie influencers: Laurentine, Babette en Romy. Na het derde gesprek realiseerde ik me dat de manier waarop zij het geloof vonden vergelijkbaar is. Ze ontdekken Christus via internet en zagen online iets dat hen zo inspireerde dat ze besloten om de sprong naar geloof te maken, om met Blaise Pascal te spreken. In alle gevallen volgden er een aarzelend gebed en een ontmoeting met de Heer die de liefde van hun leven werd.

Ontdek de influencers op Instagram:

• Laurentine: instagram.com/Laurentine
• Babette: instagram.com/babetteantonette
• Romy: instagram.com/romykersten19

Neem Romy, op haar veertiende was ze hard op weg om toptennisser te worden. Ze was ook diep depressief. Suïcidaal zelfs. Haar redding verliep via een Amerikaanse fitness influencer. Een sterke vrouw tegen wie ze al jaren opkeek. Deze vrouw getuigde in een fitnessfilmpje van haar katholieke geloof. Voor Romy was het een legitimatie. Christenen vond ze maar mislukkingen, maar als zo’n sterke vrouw zo voor haar geloof kon staan, was het geloof dan ook niet iets voor haar? Laurentine zocht haar geluk jarenlang in uiterlijk, mode en maatschappelijk succes als ondernemer, maar vond nooit echt vervulling. Vervolgens ging ze op reis in zichzelf met een onuitputtelijk dieet aan new age spiritualiteit en zelfontwikkeling. Toen ook dat geen innerlijke vrede bracht, viel ze in een diepe persoonlijke crisis, tot ze op een berg in Spanje een filmpje zag van een new age influencer die recent tot geloof was gekomen. Iemand die ze vertrouwde en kende. Haar primaire reactie: deze vrouw pleegt sociale zelfmoord. Ze besloot de dame in kwestie te waarschuwen: achter Jezus aan gaan gaat je je volgers kosten! De twee kregen contact en daarin proefde Laurentine iets dat ze nog nooit had ervaren: dat God goed is. The rest is history… Na een moeilijke jeugd door de vroege dood van haar vader zocht ook Babette haar geluk jarenlang in new age. In 2023 leerde Nederland haar kennen toen ze meedeed aan B&B Vol Liefde, waar ze volop deelde over klankschalen en chakra’s (energiepunten). Kort daarna ging er iets verschuiven in het leven van Babette. Op ‘meditatievakantie’ in Egypte raakte ze bij het zwembad in gesprek met een Amerikaanse christen. Iets resoneerde diep, maar terug in Nederland viel ze zonder Bijbel, kerk of medechristenen snel terug in oude patronen. In de maanden die volgden, worstelde ze met haar relatie. Ergens had zij de diepe overtuiging dat een relatie monogaam zou moeten zijn, wat zwaar onder vuur lag in haar kringen. Zoals iedereen ging ze online op zoek naar informatie en inspiratie. Babette: ‘Toen belandde ik via YouTube op een christelijke preek over het huwelijk. Dat was een heel geestelijk moment. Ik weet niet hoe, maar ik kon gewoon niet anders meer dan erkennen dat Jezus de waarheid is.’

Hetzelfde patroon dus. Laurentine, Romy en Babette zochten hun levensgeluk door zich te storten op succes in werk, sport of studie om daarna een reis naar binnen te maken naar een kern die nooit echt in beeld kwam, om vervolgens op het diepst van hun vertwijfeling en ongeluk ontmoet te worden door Jezus, die ze leerden kennen via online content. Alle drie werken ze nu als christelijke influencers. Laurentine gaf dit jaar zelfs haar werk grotendeels op om zich te richten op (digitaal) zendingswerk. Romy studeert theologie en zet zich in voor het ‘platform Credo’ (credokatholiek.nl) dat ik met haar en een aantal katholieke pioniers vorig jaar oprichtte. Babette deelt volop over haar geloof met haar duizenden volgers en zoekt naar manieren om dat nog meer te doen. Deze influencers staan aan de frontlinie van het geloof in deze tijd en krijgen vaak dagelijks berichtjes van andere jonge mensen die vastlopen in het leven en/of geïnteresseerd zijn in het leven met God.

Zie en proef dat de Heer goed is

Cultuurfilosoof Evert Jan Ouweneel schoof aan in onze podcast ‘Goed Beter Best’ (#74). Hij deelde iets dat me bijbleef. We ging over de betekenisloosheid van het moderne leven en de opdracht die eenieder via filosofen als Camus en Sartre kreeg om zelf betekenis te geven aan een absurd bestaan. Maar wie helpt je als dat niet lukt? Als het leven eenzaam is in een wereld waarin God dood is? Dan ontstaat er diepe vertwijfeling, zoals Babette, Laurentien en Romy hebben ervaren. Gedoemd om vrij te zijn, maar diepongelukkig en niemand die je daarvan de schuld kunt geven. In seculiere media wordt de huidige bekeringsgolf afgedaan als ‘houvastzoekers’. Dat heeft een kern van waarheid. Maar het gaat dieper dan dat. Ouweneel benadrukte dat het niet gaat om de vraag of God nodig is (dat reduceert hem slechts tot een middel), maar of Hij echt bestaat en of je Hem kunt vinden. ‘Dat lijkt me een zinvolle oefening: om gewoon weer op zoek te gaan naar God.’ Dat laatste gebeurt nu. Een generatie die nooit op zoek was naar God, maar Hem in hun zoektocht naar waarheid, schoonheid en goedheid ontdekt als de bron daarvan. Op zoek in hun eigen cultuur die voluit online en offline is, tegelijkertijd en dwars door elkaar heen. Dat is deels een verstandelijke zoektocht. Er zijn jongeren die door apologetische content tot geloof komen, maar veel vaker lijkt het zo te gaan dat jongeren geraakt worden door het effect van geloof op het leven van leeftijdsgenoten en aangetrokken worden door de verandering die dat in leven bewerkstelligt. Ouweneel komt uit bij Palm 34:9: ‘Proef en zie dat God goed is.’ Dat proeven krijgt allerlei uitingsvormen. ‘De ene mens moet de natuur in om het te proeven. Een ander moet lekker uitbundig alle emoties eruit gooien, weer een ander vindt het via een subtiel gesprek.’ Daar zit iets zintuiglijks in, wat wellicht een gedeeltelijke verklaring is voor de grotere aantrekkingskracht die evangelische, katholieke en oosters-orthodoxe kerken hebben op Generatie Z’ers ten opzichte van veel protestantse kerken. Maar in welke kerk jonge gelovigen het ook vinden, de essentie is hetzelfde. Het gaat om een ontmoeting met de Ander. Ouweneel: ‘Het is cruciaal om te ontdekken dat jouw bestaan niet louter toeval is. Dat er een Ander is die zegt: ‘Ik vind het betekenisvol dat jij bestaat.’ Romy, Babette en Laurentien ervoeren juist dat. Een diepe ontmoeting met Iemand bij wie al hun pijn, verlangen, talent, angst er mocht zijn. Romy: ‘Jezus was eindelijk iemand die niet bang was van al mijn angst en pijn. Dat was zo’n opluchting.’ Ouweneel: ‘We moeten weer ontdekken dat er onder deze hele wereld een onverwoestbare goedheid zit, een onverwoestbaar goede persoon die wil dat deze wereld floreert. Daaraan laaf ik mij.’ Dat geldt ook voor mij en voor Romy, Laurentine, Babette en al die andere jonge mensen die nu tot geloof komen. Maar daarin komt ook een enorme uitdaging mee. Hoe kunnen we, om met Paulus te spreken, jonge gelovigen ook vast voedsel bieden na de melk van online geloofsinspiratie? Dat vraag forse investeringen in online content, training en geloofsgemeenschappen waar nieuwe gelovigen blijvend hun plek kunnen vinden.

Het is een zinvolle oefening om weer op zoek te gaan naar God

De opdracht voor de kerk is groot en drieledig

Ik sprak recent de directeur van Kamino, het Vlaamse katholieke jongerenwerk. Zij heeft inmiddels zeventig ‘Influencers van Hoop’ onder haar hoede. Jonge christenen die delen over hun geloof via sociale en reguliere media. Alleen al in de afgelopen weken kreeg ze meer dan zestig mediaverzoeken, waaronder de vraag van een media-outlet of ze een jonge vrouw kon aanleveren die paus wilde worden. Dat niet, maar op veel andere plekken konden de Influencers van Hoop getuigen van Gods liefde in hun leven. Het doet denken aan Paulus die op de Areopagus in gesprek gaat en zich via zijn gesprekspartners richt op een verzameld publiek. Het zou helpen als we in lijn daarmee de christelijke influencers van nu (net als in België) gaan zien als de digitale zendelingen van onze tijd en hun strijd op dat online marktplein serieus nemen. Want een strijd is het. Op #faithtok vind je alles van lifestyle influencers met een new age sausje, tot de stoïcijnen (ook bezig met een comeback), de islam, de mormonen en de jehova’s getuigen. Christelijke platforms en influencers mengen, net als op straat, zich in de strijd om ‘hearts and minds’ en het is echt tijd dat we dat veel serieuzer gaan nemen.

Drie dingen zijn nodig:

1.Begeleiding en training van influencers

Ondersteun ze financieel en geestelijk, investeer in de influencers die aan de frontlinie staan van deze geestelijke strijd. Recent nodigde het Vaticaan Romy uit voor het jubileum van digitale zendelingen in Rome deze zomer. Het is tijd ook wij hun roeping gaan zien voor wat het is: digitale evangelisatie – en dat ook zodanig ondersteunen. Want eenvoudig is het zeker niet. Laurentine bijvoorbeeld appte me onlangs: of ik wilde meebidden voor twee jonge vrouwen die haar benaderd hadden via DM (Direct Message: een direct bericht) op Instagram. De ene vrouw zat in een euthanansietraject, de ander wilde zelfmoord plegen. Ga er maar aan staan. Daarom is het cruciaal dat we net als andere zendelingen influencers geestelijk gaan begeleiden en trainen. Dat is nodig voor hun eigen (geestelijke) welzijn, maar ook voor hun volgers, want er worden online vaak ook hele rare (en extreme) dingen geroepen. Het Vlaamse Kamino zet nu heel bewust in op bijbels onderwijs en op mediatraining van de Influencers van Hoop. In Nederland gebeurt dat nog maar op kleine schaal. Hardstyle discjockey Sefa die een aantal jaar geleden tot geloof kwam, ontvangt steun en begeleiding van de PKN. Jurjen ten Brinke loopt mee namens de EO op met een van de grootste christelijke influencers van het land: Glenn Fontein. Zelf doe ik dat met Laurentine en Babette en zo ken ik nog meer voorbeelden. Maar vele anderen krijgen dat soort begeleiding niet. Recent zag ik een oproep van een meisje van zestien of er mensen in haar buurt mee wilden gaan op een zoektocht naar een goede kerk. Er kwamen duizenden likes en reacties op. Hoe ze dat ooit goed moet verwerken is mij een raadsel.

2.Goede follow up voor volgers

Zorg dat volgers die door de online inspiratie van influencers een stap richting het geloof zetten ook toerusting en vorming in hun jonge geloof ontvangen. Middelen als de Alpha-cursus zijn hier natuurlijk belangrijk voor. Maar we zullen meer moeten doen op dit domein. Persoonlijke en pastorale begeleiding is nodig en soms ook jaren van (online) contact voordat mensen de stap naar een cursus of de kerk zetten.

3.Stevige geloofsgemeenschappen

Sta als kerk klaar om jonge mensen te ontvangen en te begeleiden. Ze komen eraan. Recent stond een jonge vrouw bij het doopbad van onze kerk. Onze dominee Dirk de Bree kon haar er nog net van weerhouden om met een bommetje het water in te springen. Zo graag wilde ze gedoopt worden. De velden zijn wit, het is tijd om te oogsten. Nu de arbeiders nog.

Henk-Jan van Maanen is mede-oprichter van Move Community en christelijke mediahuis Living Image. Dit artikel verscheen eerder in de nieuwsbrief ‘De verspieders’ die hij samen met Daan Molenaar (EO) en Nelleke Plomp (Kiemplaats) schrijft. Inschrijven kan door de QR-code te scannen. Meer weten of meedenken? Samen met een groepje pioniers heeft Henk-Jan het afgelopen jaar een nieuw missionair concept ontwikkeld: Guides. Je kunt hem mailen als je meer wil weten of het initiatief wilt ondersteunen: henkjan@livingimage.nl