Luisteren naar atheïsten

Almatine Leene | 17 oktober 2015
  • Woordzoeker

Geliefde broeders en zusters, onthoud dit goed: ieder mens moet zich haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken.
(Jakobus 1:19a)

Christenen zijn er de grootste oorzaak van dat mensen atheïst worden, schreef de Amerikaanse priester Brennan Manning. Atheïsten wijzen op de inconsistenties tussen wat christenen geloven en hoe ze leven, op hypocrisie en nutteloze regeltjes. Vaak is die kritiek terecht, maar ernaar luisteren is geen pretje. Waarom zouden we het dan toch doen?

Veel christenen houden niet van luisteren. Vaak zijn ze beter in preken en vertellen hoe alles in elkaar zit. Sinds Jakobus schreef dat ieder mens zich moet haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken, is er nog niet veel veranderd. Als je luistert naar iemand die anders denkt, kan het gebeuren dat je gaat twijfelen en dat wil je liever niet. Als je als christen naar een atheïst luistert, krijg je vaak kritiek te horen en dat voelt ongemakkelijk. Toch denk ik dat het goed is om te doen, want het houdt ons een spiegel voor. De naam ‘christen’ dragen is een grote verantwoordelijkheid. Daarmee zeg je als Christus te willen zijn en dat is nogal wat.

(beeld Budimir Jevtic/Shutterstock.com)

(beeld Budimir Jevtic/Shutterstock.com)

Luisteren naar iemand die anders denkt, doe je overigens niet alleen om jezelf een spiegel voor te houden. Je laat daardoor ook blijken dat je de gedachten en het verhaal van die ander belangrijk vindt. Sterker nog: het is de kern van missionair gemeente zijn. Want alleen als je bereid bent te luisteren, zullen anderen jou ook serieus nemen.

Fiets

Jakobus schrijft verderop dat mensen luisteren maar er niets mee doen, lijken op iemand die in de spiegel kijkt en meteen daarna weer vergeten is hoe hij eruitziet. Als je echt luistert, leer je ook dingen.

In onze kerk hebben we een project waarin we andersdenkenden uitnodigen in de kerk. Afgelopen maand had ik daarvoor een paar ontmoetingen met een bekende tv-presentator die zichzelf een belijdend atheïst noemt. Het viel me op dat hij elke keer ruim voor de afgesproken tijd aanwezig was. En ook al reist hij veel en heeft hij een druk leven, toch komt hij bijna altijd op de fiets.

Zijn houding tijdens de gesprekken drukte nederigheid en respect uit. Tegen de verwachting in sprak hij in de kerk niet over biologie (zijn vakgebied) of over het atheïsme, maar liet hij ons luisteren naar Miserere mei, Deus (O God, wees mij genadig). Naar mensen met zo’n houding moeten we niet alleen luisteren, daar kunnen we ook van leren.

Tamar

De Bijbel geeft allerlei voorbeelden van mensen die God gebruikt om gelovigen iets te leren. Erg bijzonder vind ik het verhaal van Tamar en Juda. Juda, de gelovige in dit geval, deed vreselijke dingen. Hij stelde voor Jozef te verkopen (Genesis 37:26), hij verliet het gebied van zijn vader (Genesis 38:1), en hij gaf zijn jongste zoon niet aan zijn schoondochter (Genesis 38:11). Dan laat de heidense Tamar Juda beseffen dat hij schuldig is. Zijn schoondochter eist haar recht op, omdat Juda Gods regels niet uitvoert. Door haar optreden wordt zij zelfs opgenomen in het geslachtsregister van Jezus.

Wie is jouw Tamar? Nodigen we andersdenkenden uit in onze kerk en luisteren we naar hen? Kunnen we de uitspraak van Brennan Manning misschien omdraaien? Atheïsten zijn er de oorzaak van dat mensen christen worden. Of dat gelovigen ‘echte’ christenen worden, die zich haasten om te luisteren maar traag zijn om te spreken.

Om over na te denken

  • Projecten als www.preekvandeleek.nl en www.preekvandeloser.nl nodigen mensen uit om, ongeacht hun geloofsovertuiging, te komen preken, zodat de kerk kan luisteren. Wat vind je van dergelijke projecten?
  • In het tv-programma Adieu God luistert presentator Tijs van den Brink naar de vaak confronterende verhalen van bekende Nederlanders die niet meer geloven. Wat denk je dat het met de gasten doet dat zij hun verhaal zo kunnen vertellen?
Over de auteur
Almatine Leene

Almatine Leene is docent dogmatiek aan Hogeschool Viaa in Zwolle, onderzoeker aan de Universiteit van Stellenbosch en predikant van de Nederduits Gereformeerde Kerk Stellenbosch-Wes.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief