Vier stemmen over profetie

Wat is profetie vandaag? Deze vraag legde OnderWeg voor aan Ron Becker, Jacolien van der Linde, Egbert Brink en Hans Maat. Vier mensen die zich betrokken voelen bij en actief zijn in diverse gemeenten en kerken.

Ron Becker
Voorganger van Crossroads Rotterdam. Teamleider bij Nederland Zoekt. Binnen New Wine is hij betrokken bij de rol van profetie in ministry.

‘Profetie gaat verder dan een goed gevoel,
het moet de samenleving in’

‘Profetie maakt je geloofsleven levendiger. Ik kan goed overweg met een zwijgzame God. Via profetie word ik me er echter van bewust dat God continu tot mensen wil spreken en hen wil bemoedigen. Je moet trouwens profetie niet al te functioneel benaderen. Profetie ontstaat vanuit intimiteit met God de Vader en vanuit vriendschap met de heilige Geest. Je merkt daardoor dat God je op situaties en mensen wijst.

Ron Becker: ‘Ik vroeg me af: waarom zie ik niks van de gaven van de Geest?’

Ik kom uit een reformatorisch nest en ben theoloog. Ik las de Bijbel en zag dat de gaven van de Geest onderdeel waren van het normale leven van christenen en vroeg me af: hoe werkt dat nu? Waarom zie ik er niks van? Ik wilde dit ook leren en tegelijkertijd wilde ik niet bij het “regiment van weirdo’s” terechtkomen. De charismatische vleugel van de Anglicaanse Kerk is daarin heel belangrijk voor mij geweest. Ik ontdekte dat genezing en het verstaan van Gods stem daar zijn ingebed in die eeuwenoude kerk. Het was echt een openbaring dat dit kon.’

Streven

‘Ik word weleens moe van mensen die huiverig zijn voor profetie, omdat er soms wat misgaat. Als je een slechte preek hoort, zeg je toch ook niet: preken doen we niet meer? Profetie is Bijbels, Paulus zegt dat je naar die gave moet streven, dus verzin maar eens een goed argument om er niets mee te doen. Paulus benadrukt juist het belang van profetie, omdat profetie een gave is die de boel openbreekt. Iedere gelovige kan het, het is niet alleen voor de geestelijke elite.’

Focus

‘Vorig jaar hadden we als kerk een periode van vasten en bidden. Er waren al vergaande plannen voor de gemeente, maar we moesten eerst tijd maken om naar God te luisteren. Er kwam heel veel respons, omdat mensen gefocust gingen bidden en luisteren. Een aantal plannen hebben we toen in de ijskast gezet. Profetie is zinloos als je niet bereid bent ernaar te luisteren. De komende tijd houd ik me bezig met de samenhang van profetie met sociale gerechtigheid. We moeten als kerk vanuit het hart van de Vader, luisterend naar zijn stem, aanwezig zijn in de maatschappij. Profetie gaat verder dan een goed gevoel. Het moet de samenleving in.’

Jacolien van der Linde
Groepsleerkracht. Echtgenote van Erjan van der Linde. Het echtpaar is lid van de CGK/NGK-samenwerkingsgemeente Alexanderpolder in Rotterdam.

‘Ik denk dat de gaven van de Geest wat zijn ondergesneeuwd in de gereformeerde kerken’

‘In de zomer van 2013 maakte ik persoonlijk kennis met profetie. De Engelse Cath Livesey sprak op een weekend van Nederland Zoekt waar mijn man bij betrokken was. Wij kenden elkaar niet, maar ze zei dingen over mij die helemaal klopten. Ik zat toen niet goed in mijn vel, maar haar woorden waren bijzonder bemoedigend. Ik kende de Bijbeltekst uit 1 Korintiërs 14:1 wel: “streef naar de gaven van de Geest, vooral naar die van de profetie”, maar ik was helemaal niet met profetie bezig. Ik kwam heel rijk van het weekend vandaan en heb me sindsdien verder verdiept in profetie. Luisteren naar Gods stem is niet hetzelfde als profetie. Luisteren naar Gods stem doe je voor jezelf. Bij profetie is het juist de bedoeling dat je deze niet voor jezelf houdt.’

Luistergroep

Jacolien van der Linde: ‘Ik denk dat sommigen profetie een beetje eng vinden.’

‘Na 2013 hebben Erjan en ik nog enkele keren een weekend rondom profetie georganiseerd, eerst met Cath Livesey en in 2016 hebben wij het zelf geleid. Sinds enkele jaren zijn we in onze gemeente gestart met een “luistergroep”. Samen met een aantal gemeenteleden komen we eens in de zes weken bij elkaar om te luisteren naar wat God wil zeggen. De ene keer luisteren we voor ons eigen leven, de andere keer voor onze kerk. Wat we horen, schrijf ik altijd uit voor onze kerkenraad.’

Angst

‘Ik denk dat sommige mensen profetie een beetje eng vinden. Waarschijnlijk komt die angst vooral voort uit onbekendheid. Je moet natuurlijk ook voorzichtig zijn met profetie. Profetie is bedoeld om anderen te dienen, net zoals de andere gaven van de Geest bedoeld zijn tot opbouw. Van Cath hebben we ook geleerd om zorgvuldig je woorden te kiezen. Ik denk dat de gaven van de Geest wat zijn ondergesneeuwd in de gereformeerde kerken. Er is ook schroom, merk ik. Het is toch een beetje uitstappen in geloof. Maar als we het wel toelaten, wat gaat er dan gebeuren?’

Egbert Brink
Predikant van de GKv in Waddinxveen en docent aan de TU in Kampen. Werkte in 2004 mee aan Meer dan genoeg. Daarin klonk een kritische, waarschuwende toon door ten aanzien van het gebruik van de Geestesgaven. In 2006 verscheen het vervolg Geestrijk leven.

Nog geen abonnee van magazine OnderWeg? Verander dat en word gratis Proefabonnee Digitaal: 3 maanden lang ons kleurrijk, eigentijds kerkelijk magazine gratis lezen op je mobiel of tablet. Dat kan nu, via de nieuwe app ‘OnderWeg online’. Geef je via dit formuliertje op.

‘Een profeet is vaak iemand die onechtheid ontmaskert’

‘Onze voorouders zeiden: het Woord moet het doen. Gods Geest werkt niet alleen door het Woord, maar ook met het Woord. Hij is vrij om ook andere middelen in te zetten, maar het is wel belangrijk dat je er een gezonde visie op ontwikkelt. De Geest waait waarheen Hij wil, maar Hij waait niet in het wilde weg. Het boek Meer dan genoeg kwam destijds vooral voort uit bezorgdheid over de schaduwzijden en risico’s van de charismatische beweging. Ik zou nu een andere toon aanslaan, al vind ik een kritische blik nog steeds belangrijk.’

Ingeving

Egbert Brink: ‘Ik ben ervan overtuigd dat we christenen uit andere culturen nodig hebben om een brede visie op profetie te ontwikkelen.’

‘Ik heb lange tijd lesgegeven aan studenten Godsdienst Pastoraal Werk en ontdekte dat ze een heel beperkt beeld hadden van profetie. Ze dachten vooral aan een voorspelling of ingeving. Ze hadden de profeten uit de Bijbel vaak helemaal niet gelezen. In mijn lessen heb ik hun een bredere blik op profetie willen geven: profeten getuigen van visie en inzicht en in de Bijbel spreken ze altijd opbouwend kritisch. Een profeet is vaak iemand die de tijdgeest goed kent, onechtheid en onoprechtheid ontmaskert, die door manipulatief gedoe heen prikt.

Als je het hebt over ministry-bidden, dan zijn er eigenlijk drie stemmen: je eigen stem, de stem van de heilige Geest en de stem van andere geesten. Je moet daarin onbevangen en open zijn, maar niet naïef; onze ingevingen zijn niet altijd betrouwbaar en er is meer tussen hemel en aarde. Je hebt daarvoor onderscheidingsvermogen van het levende Woord nodig. Er staat in de Bijbel niet voor niks: “Onderzoek altijd of een geest van God komt” (1 Johannes 4:1b). Wijlen dr. Versteeg schreef in 1971 zijn dissertatie over de heilige Geest waarin hij benadrukte: “Laat de Geest bij het Woord blijven en het Woord bij de Geest.” Die moet je niet van elkaar losmaken.

Profetie is heel breed; ik zie het bij een oudere christin die heel dicht bij God leeft. Zij doorziet dingen en mensen, peilt de tijdgeest en beschikt dus over die gave van de Geest. Maar ook iemand als Stefan Paas laat een profetische stem horen als hij (onderbouwd) Baudet beticht van racisme.’

Cultuur

‘Ik ben ervan overtuigd dat we christenen uit andere culturen nodig hebben om een brede visie op profetie te ontwikkelen. Pas toen ik als Kamper student in Frankrijk ging studeren, leerde ik evangelische christenen daadwerkelijk kennen en bezocht ik charismatische kerken. Mede door ervaringen met Afrikaanse christenen ben ik anders gaan kijken en ruimer gaan denken. Ik heb meer de nuance gevonden, zonder de opbouwende kritische stem van de profetie te verliezen.’

Hans Maat
Directeur van het Evangelisch Werkverband en lid van de PKN. Spreekt veel in kerken en gemeenten over de gaven van de Geest.

‘Hoe mooi zou het zijn om de kracht en schoonheid van profetie in te kunnen voegen in de traditie?’

‘In mijn gereformeerde achtergrond is profetie vaak versmald tot de uitleg van Gods Woord, waarbij het accent nogal eens lag op het leven “daar en straks”. Velen beseffen echter niet dat God spreekt voor het hier en nu. De oorzaak is dat de theologie van het koninkrijk van God, dat nu reeds is begonnen, nog niet is ingedaald. Als we onze plek ontdekken in het plan van God vandaag, dan hebben we absoluut zijn richtinggevende spreken nodig. Daarbij zijn we waakzaam en toetsen we de profetie, want er is zeker ook valse profetie. Zelf heb ik daar een protocol voor.’

Verlangen

Hans Maat: ‘Velen beseffen echter niet dat God spreekt voor het hier en nu.’

‘Profeteren is een gave die een ieder mag nastreven. Over het algemeen begint het gewoon met een verlangen om God te horen. Ik heb zelf een aantal keren meegemaakt dat ik op een grote internationale conferentie was en mensen dingen tegen mij zeiden die ze niet konden weten. Dat is bijzonder en het bevestigt je roeping en richting.

Ik maakte zelf kennis met profetie en de gaven van de Geest, toen ik een beetje was opgedroogd in mijn gereformeerde theologie. Het was een hele ontdekking om te ervaren dat de heilige Geest zo krachtig door je heen kan werken en spreken.

Alles is in een stroomversnelling gekomen door te praktiseren wat ik in de Bijbel las. Overigens ben ik in goed gezelschap. Neem Paulus. We kennen hem vanuit de leer van de rechtvaardiging, maar Paulus was ook buitengewoon charismatisch. Daar zit nog een gat in de protestantse theologie. Zonder de werkingen van de Geest vertrouw je te veel op verstand en professionaliteit.’

Oefening

‘Profetie vraagt om oefening. Dus pleit ik voor veilige oefenplekken met goed onderwijs. Laten we de gave van profetie niet veronachtzamen of zelfs wegzetten als iets van vroeger. Het is een gave van God. Profeteren is voor mij onlosmakelijk verbonden met het liefhebben van mensen. Ik zal ook niet zeggen: “Alzo spreekt de Heer.” Je kunt er zomaar naast zitten en dan worden mensen beschadigd.

Het spontane van profeteren zit niet in het DNA van de meeste PKN’ers of van mensen uit de GKv. Het werk van bijvoorbeeld New Wine en het Evangelisch Werkverband is daarom belangrijk. Hoe mooi zou het zijn om de kracht en schoonheid van profetie in te kunnen voegen in de traditie? Daar maak ik me graag sterk voor.’

Nog een abonnee van magazine OnderWeg? Meld je aan voor een gratis Proefabonnement (Digitaal of Papier Plus).