Zal er ooit een dag van vrede zijn?

Peter Hommes | 4 december 2021
  • Opinie
  • Thema-artikelen

De tijd van advent kan zorgen voor kortsluiting in je hoofd en in je hart. In de kerk wordt het lichter richting Kerst, de kaarsen worden aangestoken. Het gaat over verwachting, over de Heer die komt. Maar dat valt niet te rijmen met jouw eigen ervaring, want het huilen staat je nader dan het lachen. Er is meer verdriet in je lijf dan vreugde. Iemand zei: ‘Vrede op aarde – hoe kan ik dat in vredesnaam zingen?’

(beeld Jeremy Thomas/Unsplash)

Als je zelf graag een kind zou willen krijgen, maar het niet gegeven wordt. Als je direct te maken hebt met de situatie in Afghanistan of met andere landen waar het kwaad zich breed maakt. Als je grote zorgen hebt over je gezondheid of de gezondheid van je kind. Of als je de toekomst onzeker tegemoet ziet. Dan wil je wel hopen, maar het word je zo moeilijk gemaakt. Hoe ga je om met die spanning? Het voelt ergens banaal om tips te geven. Met tips los je het lijden niet op. Maar deze tips zijn niet bedoeld als goedkope dooddoeners. Het zijn ervaringen van verschillende mensen die te maken hebben gehad met onvervuld verlangen, schrijnend verdriet en de noodzaak om geduld te oefenen. Handreikingen hoe je om kunt gaan met de spanning tussen de werkelijkheid waarin je leeft en de werkelijkheid die God belooft.

1. Durf te klagen

Het is belangrijk om je leegte en teleurstelling te uiten. Door je uit te spreken naar God, maak je ruimte voor jezelf. Klaagpsalmen kunnen je hierbij helpen, zoals Psalm 13, 77, 80 en 88. Dit zijn geen nette woorden, geen gepolijste gebeden waarin Gods zwijgen goedgepraat wordt. Het zijn rauwe klachten van iemand die gedesoriënteerd is, die God niet kan rijmen met vandaag. ‘Vergeet God genadig te zijn, verbergt zijn ontferming zich achter zijn toorn?’ (Psalm 77:10).

Durf ook te klagen bij mensen die dicht bij je staan. Vraag om die ruimte, zonder te worden veroordeeld. Ruimte om leeg te lopen met al je pijn en vragen. Om gewoon te kunnen huilen, zonder oplossing.

Durf ook ruimte te vragen bij de mensen die verantwoordelijk zijn voor de kerkdiensten. Dat kan een predikant zijn of een muziekteam, een liturgiecoördinator. Zo kan er ruimte komen in de liturgie voor jouw klacht, jouw vraag. Dan kan er gebeden worden in de eredienst, wanneer het jou niet meer lukt. Een lied klinken dat recht doet aan jouw gevoel. Zo wordt de liturgie niet te glad, maar is er ruimte voor de werkelijkheid van desoriëntatie en pijn.

2. Worstel met God

Je kunt teleurgesteld raken in wat God doet. Je hoort over Gods beloften, zijn liefde en genade. Maar in de praktijk zie je er bar weinig van. Op een gegeven moment weet je niet meer of bidden nog wel zin heeft. Of God nog wel luistert. Als je in de Bijbel leest, zijn het alleen maar woorden op papier. God is stil. Of ligt het soms aan jezelf?

Vanuit die twijfel is het niet verwonderlijk dat je het contact met God loslaat. Je wordt onverschillig, cynisch of moedeloos. Toch is het belangrijk om God te blijven zoeken. Om aan te dringen op verhoring, om te vragen om perspectief. De worsteling met God heeft zin. Zoals Jakob die zijn tegenstander niet losliet en bleef vechten. ‘Ik laat u niet gaan, tenzij u mij zegent’ (Genesis 32:27). Het kostte Jakob veel, hij liep de rest van zijn leven mank. Maar hij kon wel het beloofde land binnengaan met God.

Geïnspireerd door magazine OnderWeg? Neem een gratis proefabonnement.

Ik denk ook aan de gelijkenis van de weduwe die blijft aandringen op recht bij een onrechtvaardige rechter (Lucas 18:1-8). Uiteindelijk dringt haar klacht bij hem door en geeft hij toe. Maar God hoort meteen wie tot Hem roepen en Hij zal spoedig recht verschaffen. Daarmee spoort Jezus aan: blijf bidden! Bid om recht, dat de Heer snel zal ingrijpen. Ook al voel je je zoals die weduwe, ongehoord. Je gebed is dan gericht op Gods koninkrijk, waar geen ruimte kan zijn voor onrecht en onvervuld verlangen. Herinner God daaraan.

3. Houd rituelen vol

Als je teleurgesteld bent in God, de kerk of christenen of als je worstelt met ellende en pijn, dan is het een logische reactie je terug te trekken. Je gaat niet meer naar de kring, je bezoekt geen erediensten meer, je bidden verstomt, de Bijbel blijft dicht. ‘Het heeft allemaal toch geen zin meer.’ Maar het is belangrijk om de vormen vol te houden, ook als de inhoud je niet raakt.

(beeld Prixel Creative/Lightstock)

God kennende, is er altijd een moment dat er weer licht komt in het donker. Door vol te houden in gebed, eredienst en bijbellezen, muziek luisteren, gesprekken met andere christenen houd je de deur open richting een genadige doorbraak of onverwachte rust in je leven. Houd vol tot je merkt dat je Gods stem weer kunt horen. Het zorgt er ook voor dat je in verbinding blijft met de gemeenschap van christenen. Je blijft samen oplopen, ook al ben jij in je hart de verbinding kwijt. Op het moment dat jij anderen hoort zingen, bidden of lezen, dan kan dat jou dragen. Wat jou niet lukt, gaat toch door en neemt jou mee. Net zoals vroeger de Israëlieten de opdracht kregen de feesten in Jeruzalem te vieren, ook als je zelf niet in de feeststemming was. Het feest om je heen nam jou mee naar God.

4. Verleg je focus

Als je teleurstelling ervaart, kan dat je leven gaan beheersen. Als je bijvoorbeeld verlangt naar een partner, kan dat alles gaan omvatten. Als je als enige ongehuwde op een kring zit met stelletjes, als enige werkzoekende op een kring met carrièretijgers, wordt het verdriet wel erg groot. Als je te maken hebt met ziekte of werkloosheid, draag je dat elke dag met je mee, inclusief de onzekerheid en spanning. Dan kan het goed zijn jezelf te dwingen om je focus te verleggen. Er is meer dan dit lijden. Door je focus te verleggen, kun je andere manieren ontdekken waarop God jou wil bereiken of waarop jij anderen kunt bereiken. Word bijvoorbeeld lid van een andere kring. Ga je gaven inzetten op een nieuw terrein. Je verdriet wordt er niet minder om, maar wordt wel in een groter kader geplaatst.

Soms helpt het ook om dit praktisch vorm te geven. Schrijf al je tranen op, verwoord het op papier en zoek voor elke traan een belofte in de Bijbel die er tegenover staat. Iemand gaf de tip van bible journaling. Schrijf, teken of schilder in je Bijbel of schetsboeken en breng tijd door met bijbelteksten. Ook met de teksten die weerstand bij je oproepen. Zo kun je je weerstand of klacht uittekenen voor God, met een gebed om ontferming.

5. Schakel je netwerk in

Als je direct te maken hebt met de invloed van het kwaad in je leven, is dat niet alleen te dragen. Je hebt andere mensen nodig die jou ondersteunen, begrip kunnen geven en helpen je focus te verleggen. Bespreek open wat je fijn vindt in hun aandacht. Zo kan het helpen om vaste momenten te hebben om elkaar te spreken. Of je vraagt of zij contact willen opnemen als ze een week niets van je hebben gehoord. Zie dit als een vangnet dat jou op kan vangen als je valt. Vraag hen ook om voor en met jou te bidden. Het is enorm genadig als anderen jouw pijn verwoorden naar God en Hem vragen om ontferming. Het is weldadig als anderen jou bemoedigen, als je het zelf moeilijk vindt de Bijbel open te doen.

Zal er ooit een dag van vrede

Zal er ooit een dag van vrede,
zal er ooit bevrijding zijn
voor wie worden doodgezwegen,
levenslang gebroken zijn?

Zal er ooit een blijvend heden
vol van goede vrede zijn,
waar geen pijn meer wordt geleden
en het leven nieuw zal zijn?

Zie de takken aan de bomen
waar het jonge groen ontluikt,
tot een stralend nieuwe zomer
waar de vredesbloesem ruikt.

Zie de sterren aan de hemel
waar het duister van de nacht
door hun schijnsel wordt verdreven
tot een nieuwe dag die lacht.

Zoals bomen mensen tonen
dat er kracht tot groeien is,
zal de zoon der mensen komen
die de boom des levens is.

Zoals sterren mensen melden
dat geen nacht te donker is,
zal een kind ons komen redden
dat het licht der wereld is.

(Lied 462 uit Liedboek, Zingen en bidden in huis en kerk, Zoetermeer, 2013. Tekst: Henk Jongerius. Melodie: London 1863, © Gooi en Sticht)

Dit artikel komt uit de OnderWeg van 4 december 2021. Benieuwd naar het hele nummer? Bestel ‘m in onze webshop!

Over de auteur
Peter Hommes

Peter Hommes is predikant van de GKv Leusden en redacteur van OnderWeg.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief