De schijnwerper op: delen en geven
- Algemeen
- De schijnwerper op
Elk jaar vind ik het eind december weer lastig: die stapel bedelbrieven van goededoelenorganisaties. Geef ik? Aan wie? Hoeveel? Eigenlijk erger ik me aan hun onderlinge concurrentie. De een manipuleert je emoties met zielige plaatjes. De ander arresteert je geweten met ongevraagde cadeautjes als pennen of wenskaarten. Een derde prikkelt je ijdelheid met succesverhalen over het effect van je giften. (Hoeveel) geef je aan goede doelen?
Vaak focussen we op gecompliceerde grenskwesties: seksualiteit, oorlog, levensbeëindiging. Maar christelijke ethiek begint in het alledaagse leven. Daarbij hoort ook je geefgedrag. Grenskwesties komen slechts af en toe voor, de armen heb je altijd bij je. In de Bijbel vallen christenen niet op door correcte opvattingen over ingewikkelde grensvragen, wel doordat ze zoveel weggeven.
Hoe helpt de Bijbel je om te geven?
Sommigen vallen terug op bijbelse regels, bijvoorbeeld net als Israël een tiende moeten afstaan. Anderen benadrukken dat je juist vrij bent van regels. Zegt Paulus niet: ‘Geef wat opkomt in je hart’ (2 Korintiërs 8)? De Bijbel leert je voor alles een nieuwe kijk op geld en bezit. Als westerse burgers zijn wij eraan gewend bezit te beschouwen als iets van jezelf, individueel privébezit. Van het jouwe kun je vervolgens eventueel iets weggeven of delen. De Bijbel ziet bezit eerst als iets van samen en daarna pas als iets van jezelf. God gaf de hele aarde aan de hele mensheid. En het hele land Kanaän is zijn erfdeel voor het hele volk Israël, een sacrament van het geluk dat ze samen in God vinden. Pas als je dat voorop zet, is er ook dat eigen lapje grond voor jouw familie. Familie dus … dat is dus nog altijd geen individueel privébezit.
Tot enkele eeuwen geleden leerde de kerk dat je geld en bezit in beginsel bedoeld zijn om de gemeenschap mee te dienen. Alleen in dat kader mag je het ook voor jezelf gebruiken. Vandaag beleven wij dat nauwelijks meer zo. We zijn op dit punt geseculariseerd en aangepast aan de kapitalistische liberale samenleving. Toch begint het delen en geven niet pas als je iets overhoudt van wat eigenlijk van jezelf was. De eerste vraag bij mijn inkomen en bezit moet zijn: hoe kan ik dit inzetten voor God en de gemeenschap die Hij rond zichzelf vormt?
