Synodelid man/vrouw
- Column
Soms duurt het even voor verbazing indaalt. Bij mij was dat het geval bij een berichtje op X, waarin Nederlands Dagblad (ND)-verslaggever Hilbert Meijer meldde dat de Commissie diversiteit en werkwijze synode voorstelt als NGK te streven naar een man/vrouw-verhouding van 50/50. Dat leek en lijkt me geen goed idee. Dat gaat in tegen de nadrukkelijke belofte ruimhartig leefruimte te laten voor de minderheid van NGK-kerken die afkerig of aarzelend staat tegenover vrouwelijke ouderlingen en predikanten. Het klopt immers niet wel te zeggen dat ze er mogen zijn, maar je uitgangspunt te maken voor gezamenlijk beleid.
Toch maar even het verslag van de desbetreffende vergaderdag van de synode in Deventer erop nageslagen. Daar staat dat die dag was doorgepraat over de vraag in welke mate afgevaardigden mensen zien die anders zijn dan zijzelf. In welke mate stellen de kerken hen in staat ook hun vragen en zorgen mee te nemen naar de synode? Die vraag stellen en bespreken is buitengewoon goed. Sterker nog, alle organisaties en kerken doen er goed aan zich te realiseren hoe eenzijdig hun omgeving is ingericht en welke rol machtsrelaties spelen in de omgang met hen die een zwakkere positie innemen of minder vertegenwoordigd zijn.
Maar dan begint de schoen te knellen. Wetenschappelijk onderzoek naar gender, machtsverhoudingen en religie leert dat het belang van het proces dat vervolgens op gang komt, geen top-down beweging is. Alles begint inderdaad bij opmerkzaamheid en het delen van feiten en concrete ervaringen. Kijk mensen die concreet worden achtergesteld eens in de ogen. Laat de urgentie voelen. Dat leert je de Bijbel anders te gaan lezen en in beweging te komen. Maar het werkt niet mensen te dwingen. Laat van onderop gebeuren.
Dit proces loopt al even en het gesprek draagt vrucht. De NGK-synode te Deventer heeft met 27% al meer vrouwelijke afgevaardigden dan de vorige GKv-synodes en eerdere Landelijke Vergaderingen van de NGK. Fantastisch als dat hoger wordt. Maar jaag kerken die liever toch een mannelijke ouderling of predikant afvaardigen niet gevoelloos met een streefcijfer de gordijnen in.
Koert van Bekkum is hoogleraar Oude Testament aan de ETF Leuven; hij doceert ook aan de TU Kampen.