Vakantie, vrijheid en vitamines

Myriam Klinker | 6 augustus 2016
  • Woordzoeker

Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven
(Galaten 5:1a)

Wat is de zomer een heerlijk seizoen. De zon schijnt en de mensen zijn een stuk vrolijker. Dat is vast het effect van vitamine D, maar vooral ook van vitamine V: vakantie, vrijheid! De druk van het dagelijkse leven valt even weg. Tijd om tot rust te komen van alle gejaag. Jammer genoeg is dit niet voor iedereen weggelegd. Veel mensen tobben met financiële problemen, met hun gezondheid of met hun nog niet legale status in Nederland. Er zijn ernstige vormen van onvrijheid. En dan lees je bij Paulus: ‘Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven.’ Hoe realistisch is dat?

(beeld DNF-Style/iStockphoto)

(beeld DNF-Style/iStockphoto)

Paulus spreekt in de eerste plaats over vrijheid van de Thora. De Galaten aan wie hij schrijft, werden immers sterk beïnvloed door mensen die vonden dat alle christenen, van welke afkomst ook, de Joodse wet moesten houden. Onzin, windt Paulus zich op. Dít heb ik jullie niet verkondigd. Je hebt via Christus vrij toegang tot de God van Israël. Je hoeft het niet zelf te doen. Dat zou je trouwens niet eens lukken: niemand kan de wet houden. Het laat juist zien hoe diep de zonde in ons mens zijn geworteld is. Maar Christus geeft je vrijheid van de wet en, op een dieper niveau, van je zonde.

Geen druk

Deze vrijheid is niet een-op-een te vergelijken met wat wij doorgaans vrijheid noemen. De overeenkomst is dat het gaat over iets drukkends dat van je afvalt. Geen druk! Voor dit punt zijn wij in het Westen erg gevoelig. Dat blijkt bijvoorbeeld telkens wanneer ‘de’ vrijheid van meningsuiting in het gedrang komt. Ons westerse begrip van vrijheid is gestoeld op twee beginselen. Allereerst is vrijheid iets van mij. Vrij zijn betekent zelf bepalen wat ik denk en doe (het autonomiebeginsel). Ten tweede heeft mijn vrijheid geen grenzen, behalve dat ik een ander geen schade mag toebrengen (het schadebeginsel). Kortom, vrij zijn is vooral ‘vrij zijn van’.

Oproep

Maar Paulus gaat een stap verder. Nadat hij de Galaten ervan verzekerd heeft dat ze in Christus vrij zijn van de Thora, doet hij in vers 13 een dringende oproep: ‘Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw eigen verlangens te bevredigen, maar dien elkaar in liefde, want de hele wet is vervuld in één uitspraak: “Heb uw naaste lief als uzelf.”’

Voor Paulus is vrij zijn een roeping weg van de gerichtheid op jezelf. Laat je leiden door de Geest en dien de ander. Vrij zijn van de wet betekent dus allerminst dat jij nu zelf de norm wordt. Integendeel, Paulus noemt dit zelfs misbruik van vrijheid. Vrijheid wordt pas werkelijkheid als je de ander liefhebt en dient. Vrij zijn betekent niet alleen ‘vrij van’, maar vooral ‘vrij voor’. De ander is geen grens aan je vrijheid, maar het doel ervan.

Correctie

Dit is op z’n minst een flinke correctie op hoe wij doorgaans over vrijheid denken. Eigenlijk is het de kunst om zó dicht bij Jezus te leven dat je eigen wil samenvalt met zijn wil. Dat is ongeveer wat Paulus bedoelde toen hij eerder in de Galatenbrief schreef: ‘Want ik ben gestorven door de wet en leef niet langer voor de wet, maar voor God. Met Christus ben ik gekruisigd: ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij’ (Galaten 2:19-20a). Conclusie: de meest belangrijke vitamine is toch wel vitamine C.

Om over na te denken

  • Zoek op ‘vrijheid’ in www.citaten.net. In welke uitspraken kun jij je vinden en waarom?
  • Lees 1 Korintiërs 8-10 over het al dan niet eten van offervlees. Ook hier gaat het over het juiste gebruik van onze vrijheid in Christus. Hoe zie je hier de connectie ‘vrij van’ – ‘vrij voor’ terug?
Over de auteur
Myriam Klinker

Myriam Klinker is universitair docent Nieuwe Testament.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief