Hoe overspelig zijn wij?

Jeannette Westerkamp | 24 november 2018
  • Eyeopener

Liefde wil Ik, geen offers; met God vertrouwd zijn is meer waard dan enig offer.
(Hosea 6:6)

Luisteren is in onze tijd niet zo makkelijk. Wij hebben beeld nodig, we willen graag iets zien, iets beleven. Nadenken over goed en kwaad is ook niet zo makkelijk. We baseren ons oordeel vaak op of iets goed voelt of niet. Bijvoorbeeld als het gaat over levensstijl, relaties of over het geloof. Maar kijken we wel goed en klopt ons gevoel wel?

Hoe kunnen we nog in een goede God geloven als we naar de wereld om ons heen kijken?, vragen mensen. Waar is God als we het Journaal zien of in de spiegel kijken? Een slimme jongen in de jeugdinrichting waar ik werk, kwam met de oude vraag of God almachtig is. ‘Kan Hij dan een steen maken die Hij zelf niet op kan tillen?’ Ik stelde maar een tegenvraag: ‘Is God echt liefde? Zal Hij mensen dwingen om van Hem te houden? En als Hij mensen een vrije wil geeft, kan Hij dan gekwetst worden? Wat doet Hij dan met zijn almacht?’ Met andere woorden: heeft God gevoelens?

Omdenken

Hosea helpt ons omdenken. God zelf praat door Hosea in beelden en in heftige emoties. Hosea moet met een vrouw trouwen die allerlei vriendjes heeft. Hosea’s leven loopt daardoor in het honderd. Zijn kinderen krijgen vreselijke namen, zoals Lo Ruchama (geen genade) en Lo Ammi (niet mijn volk, hoort niet bij Mij).

(beeld ilze79/iStock)

(beeld ilze79/iStock)

De kinderen zijn de dupe van de keuzes van hun moeder. Je vraagt je af hoe ze zo is geworden, is ze misschien een gedwongen tempelprostituee? Maar over de moeder wordt niets gezegd. Het gaat hier niet over deze vrouw, maar over de onmacht van de man die alles doet voor zijn geliefde. Zijn teleurstellingen, frustratie en woede kun je meevoelen. Je zult God maar zijn! Hoe is het mogelijk? Hij wordt gewoon genegeerd en mensen denken dat ze alles wat Hij hun heeft gegeven te danken hebben aan andere mensen of aan zichzelf. Welvaart en geluk worden een gegeven, een recht. Ze vergeten dat hun relatie met God juist een voorwaarde is voor hun welzijn.

Niet alleen de kinderen lijden onder de ontrouw. De hele schepping lijdt onder het feit dat het volk van God er andere minnaars op nahoudt. In Hosea 4 lezen we dat er droogte is in het land, de dieren op het land en in de lucht en de vissen in de zee sterven, de regering is instabiel, de mensen die het woord van God zouden moeten spreken kletsen maar wat en maken het volk niet vertrouwd met God. Mensen kopen en eten, maar het verzadigt niet, het is nooit genoeg.

Het probleem is niet dat er geen godsdienst is, er wordt volop geofferd. Maar als het eropaan komt, bepaalt Baäl de levensstijl, de god van welvaart en behoeftebevrediging. Als het om de veiligheid gaat, probeert men vriendjes te worden met Egypte en Assyrië, nota bene de aartsvijanden uit het verleden en van de toekomst.

Het geeft misschien een gevoel van veiligheid en overvloed, maar naar God, die het volk uit Egypte voerde en in de woestijn te eten gaf, wordt niet gevraagd. Wat doet het met je als je man troost zoekt bij een andere vrouw, maar je nog wel een bloemetje brengt? Wat doet het met je als je merkt dat je kind experimenteert met drugs en seks, terwijl het gezellig meedoet in je gezin? Wat doet het met God?

Ochtendnevel

‘Liefde wil ik, geen offers; met God vertrouwd zijn is meer waard dan enig offer.’ God wil een relatie, liefde, vertrouwen. Het volk lijkt er niet toe in staat. Hun ‘liefde is als een ochtendnevel’ (Hosea 6:4). Als het mis gaat, vragen ze naar God; als het goed gaat, zijn ze Hem zo weer vergeten. Maar God kan zijn geliefde niet laten vallen. In het laatste hoofdstuk van Hosea belooft God dat Hij zijn kinderen van hun ontrouw zal genezen. Daar zullen hun nageslacht en heel de wereld wel bij varen. Verrassend! Maar hoe dan?

Maar ben ik dan nog mens,
geschapen naar het beeld van God?

Voor Hosea moet dat een raadsel geweest zijn. Hoe houd je een relatie in stand als één van de partners niet in staat is trouw te zijn of dat niet wil? Als kinderen zichzelf in grote problemen brengen en van huis weglopen, dan zullen we hen desnoods dwingen. Moet God de mens dan maar dwingen? Als de consequenties van haar keuzes haar niet tot inzicht brengen, dan haar de vrije wil maar afnemen? Misschien zou ik dat nog wel fijn vinden ook, dat ik niet anders kan dan God liefhebben. Maar ben ik dan nog mens, geschapen naar het beeld van God?

Gods benadering is heel anders: ‘het mysterie dat in alle eeuwen verborgen was in God, de schepper van het al, wordt werkelijkheid’ (Efeziërs 3:9). Christus, de Mensenzoon die wel volledig trouw was, wil woning maken in ons hart (Efeziërs 3:17). Dat maakt ons nieuwe mensen en een nieuw volk van God. De Bijbel eindigt zelfs met opnieuw het beeld van een bruid (Openbaring 19:7-8). Christus zelf zal zijn bruid volmaakt maken. Daar waren dood en opstanding voor nodig. Nu kan niets de gelovigen meer scheiden van de liefde van Christus.

Actueel

Maar nog altijd hebben we de keuze: wie of wat bepaalt mijn leven? Hosea klinkt nog verbazend actueel. We leven in een welvarend land, maar het lijkt wel of mensen nooit genoeg hebben. Veel wereldleiders zijn onberekenbaar en egoïstisch, het klimaat verandert, de zee vervuilt, steeds meer kinderen zijn de weg kwijt, er staan ontelbaar veel vluchtelingen aan onze grenzen. Er hangt, bij alle overvloed, dreiging in de lucht. Waar zoeken we naar oplossingen? Waaraan geven we ons geld uit? Waar gaat onze energie naartoe? Als we over God spreken, zijn het dan onze eigen ideeën of kennen we God echt?

Moderne mensen zijn geëmancipeerd en autonoom geworden. Iedereen heeft het recht te zeggen wat hij wil. Behalve misschien als je je op God beroept, want dan word je al gauw weggezet als fundamentalist. En er zijn politieke leiders geweest, en ze zijn er ook nu nog, die ‘offeren’ (Gods naam gebruiken) voor doelen die niet horen bij mensen die met God vertrouwd zijn. Wat is Gods gevoel bij onze wereld, ons land, onze kerk?

Vader, God, schepper van hemel en aarde,
uw aarde is zo kapot en er zijn zo veel mensen die lijden.
U kent hen bij name. Het zijn uw schepselen, uw kinderen.
Uw naam wordt belasterd en ijdel gebruikt.
Vergeef ons, Heer, waar wij bijdragen aan de chaos.
Leer ons te zien met uw ogen.
Help ieder van ons te zien wat hij of zij kan doen
om uw naam bekend te maken,
om de aarde niet verder uit te buiten,
om een naaste te zijn voor wie op ons pad komt.
Jezus Christus, we eren U en danken U dat U ons tegemoet bent gekomen
en dat de toekomst zeker is.
Heilige Geest, vul ons met het lef, de kracht en de wijsheid van boven,
om te doen wat we kunnen om hier en nu het koninkrijk van God waar te maken.
Amen.

Om over na te denken of door te praten

1. Lees Hosea 11, het liefst hardop, en let op alle emoties. Waarin zijn wij, als Nederlanders, ontrouw aan God? Voel je wat God daarbij voelt? Schrijf dat eens op en leg het God voor. Wil je vergeving vragen? Wil je iets doen?

2. Op welke momenten doe jij – in de kerk, in je eigen leven – wel je ‘christelijke dingen’, maar ontbreekt de liefde en het luisteren naar God?

3. Bid en werk – hoe vinden we een balans tussen die twee? Sommige mensen zijn meer van het type ‘handen uit de mouwen’ (activistisch) anderen meer van ‘stille tijd’ (meditatief). Hoe kunnen die types elkaar in de gemeente versterken, inspireren en corrigeren?

4. Mijn goede voornemens zijn ook vaak als de ochtendnevel. Hoe kunnen we het volhouden? Een paar ideeën:

  • zoek een gebedsmaatje met wie je regelmatig samenkomt;
  • vorm een huddel, een groep mensen met wie je serieus met je doelen aan de slag gaat (zie https://goo.gl/EAgPH4);
  • houd een gebedsdagboek bij;
  • en bedenk: ‘The way of a saint is a way of endless new beginnings.’
Over de auteur
Jeannette Westerkamp

Jeannette Westerkamp is parttime justitiepredikant namens de NGK Houten.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief