In memoriam Wilbert Scheffer (1971-2019)

Laurens van Baardewijk | 25 september 2019
  • Achtergrond
  • In memoriam

Op 22 juli jongstleden overleed NGK-predikant Wilbert Scheffer. Collega Laurens van Baardewijk van de NGK Marknesse schrijft een in memoriam.

Wilbert Scheffer (1971-2019).

Wilbert Scheffer (1971-2019).

Eén van de bijzondere herinneringen die ik aan Wilbert heb, is een ziekenhuisbezoek. Wilbert lag in het Isala-ziekenhuis in Zwolle en werd behandeld voor leukemie, die nog niet lang geleden ontdekt was. Hij had de afspraak afgezegd, omdat hij zich te beroerd voelde om iemand te ontvangen, maar omdat ik zijn berichtje gemist had, meldde ik me aan voor het bezoek.

We hebben elkaar toch even gesproken. Ik schrok toen ik zag hoe hij in korte tijd achteruit was gegaan. Hij had veel last van de behandeling en was zichzelf kwijt. Op een gegeven moment pakte hij mijn hand en vertelde dat er zulke goede dingen gebeurden. Hij wilde dat heel graag delen. Het kwam op dat moment van heel ver, maar het was typerend hoe Wilbert met zijn situatie omging. Altijd op zoek naar het goede, zonder bitterheid naar God of mensen, wonderlijk positief en liefdevol.

Dit was een herinnering uit die eerste tijd in het ziekenhuis. In de dankdienst na het overlijden van Wilbert Scheffer zijn door zijn broers soortgelijke herinneringen verteld. Het heeft hem tot het laatst gekenmerkt. In de laatste weken voor zijn sterven heeft hij gezegd: “Als je vrede hebt met anderen, is doodgaan zelfs mooi.” De strijd die hij daarvoor met God heeft geleverd, heeft hem veel goeds gebracht. Indrukwekkend was het om te horen hoe Wilbert die laatste weken heeft geleefd en afscheid heeft genomen. Wat goed als er op de dag van je begrafenis zulke goede dingen over je worden gezegd.

Schrijnend

Dat maakt het allemaal wel des te schrijnender. Een in memoriam draait letterlijk om herinneringen, maar dit gaat nu juist niet over het verleden. Als iemand sterft, wordt een periode afgesloten, maar begint er tegelijkertijd een heel nieuwe tijd met zijn eigen eigenaardigheden. Ik ken het na het overlijden van mijn vrouw Machteld en nu na het overlijden van mijn vriend Wilbert.

Er begint een lege periode. Een periode van rouw. Het gaat over de lege plek die nu gevoeld wordt en – zoals dat gaat – nog meer naarmate de tijd verstrijkt. Voor de nabestaanden. Voor Joke, voor Ans en Hans Scheffer, zijn drie broers, schoonzussen, andere familie, collega’s, vrienden. Hoe verder we komen van het moment dat Wilbert begraven is, hoe meer de lege plek gevoeld wordt die hij achterlaat. De wereld wordt gevoelsmatig wat kouder bij het overlijden van zo’n warme persoonlijkheid, schreef een collega op de e-mailgroep van predikanten.

Levensloop

Wilbert Albert Scheffer is geboren op 19 juli 1971 in Apeldoorn. Hij was de jongste van vier. Over zijn opgroeien zijn in de dankdienst voor zijn leven veel dingen gezegd. Bergwandelingen in de vakantie, waarbij Wilbert ‘een aan fanatisme grenzend enthousiasme’ toonde. Filosofische uitspraken, waarvan er één door zijn ouders integraal onthouden is en geciteerd werd. De omgang als broers die er tussen Herman, Robbert, Bart en Wilbert al die jaren geweest is. Op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn zat Wilbert een aantal jaren bij zijn eigen vader, die natuurkundeleraar was, in de klas.

Op 6 september 1994 trouwde Wilbert Scheffer met Joke Busstra. Ik kan me herinneren dat zij veel mensen ingeschakeld hebben om die dag tot een feest te maken. Zij woonden een tijd in Ede, waar Wilbert na zijn opleiding theologie allerlei werkzaamheden – waaronder ook in de thuiszorg – had. Hij heeft als jeugdwerker in de PKN in Ede en als missionair projectleider in de NGK Houten gewerkt. Onder meer op deze werkplekken heeft hij veel ervaring opgedaan en ideeën ontwikkeld. Ondertussen was hij altijd bezig met creatieve dingen in huis en het wandelen met hun hondjes Canoe en later Saartje.

Na een aantal jaren is hij gemeentepredikant geworden. Op 2 juli 2006 werd Wilbert als ds. Scheffer in de Zuiderkerk in Zwolle bevestigd. Daar heeft hij tot zijn losmaking met hart en ziel mensen bezocht en gepreekt, in diensten die hij heel bewust als liturgisch geheel voorbereidde. En niet te vergeten: hij heeft geprobeerd zijn gemeentelijke idealen te verwezenlijken. Ondertussen was hij veel bezig met pastorale vorming door middel van een langlopende cursus en bijbehorende literatuurstudie.

Persoonlijk

Zelf leerde ik Wilbert dertig jaar geleden kennen op de jeugdvereniging van de NGK Apeldoorn. Zoals dat gaat, werd er op de avonden van de jeugdvereniging over van alles gepraat, maar op een gegeven moment vroeg Wilbert heel open door over hoe je dat nu persoonlijk beleeft. Het ging net even wat verder dan gewoonlijk, wat persoonlijker dan iedereen gewend was. Dat vond ik een typerende vraag voor hem en ik denk dat onze vriendschap op dat moment geboren is.

In de loop van de jaren hebben we heel wat gepraat over wat ons bezighield, onze studie theologie en ons werk in de gemeente. En over verlies, rouw en het leven met wonden. Altijd persoonlijk en diep. Ik realiseerde me vlak na zijn overlijden: er was nooit een harde uitspraak van zijn kant, nooit ruzie of verbittering. Terwijl onze gesprekken niet bepaald oppervlakkig of onpersoonlijk te noemen waren.

De mentaliteit waar dat uit voortkwam, heeft Wilbert als predikant kunnen inzetten. God heeft dat in hem vruchtbaar gemaakt. Wilbert was zachtaardig en empathisch. Mannen en empathie is altijd een wat moeizame combi, maar Wilbert was inlevend en kon uitzonderlijk goed naar de ander luisteren. Ook dat is in de dankdienst voor zijn leven naar voren gehaald en benoemd.

Te vroeg

Het was hem van harte gegund om na de moeilijke periode in de Zuiderkerk in Zwolle een herstart te kunnen maken en zijn grote gaven van aandacht en empathie te kunnen inzetten. Het was hem vooral gegund om het leven opnieuw binnen te gaan en te delen met zijn vrouw, familie, vrienden, collega’s. Op een familieweekend begin april dit jaar schreef hij op een steentje waar hij dankbaar voor was: leven! Het was hem gegund om na de diepten waar hij doorheen is gegaan opnieuw te mogen uitdelen. Maar dat is hem en ons niet gegeven. De leukemie die zo plotseling zijn leven overhoop haalde, heeft hem uiteindelijk onderuitgehaald.

Het bericht dat de ziekte terug was, kwam als een donderslag bij heldere hemel. Al gauw kwam het bericht dat de arts had gezegd dat het weleens mis zou kunnen gaan. Zoals tijdens de hele ziekteperiode van Wilbert hield Joke een kring van mensen op de hoogte. Op een wijze en gelovige manier liet ze weten hoe het ging en hoe zij er samen mee omgingen. Op maandag 22 juli liet Joke weten dat Wilbert rustig was ingeslapen. Tot het laatst gestreden en positief en liefdevol gebleven. Op de kaart staat: ‘Voor ons veel te vroeg, maar nu thuis bij God.’

Onze hulp

Wilbert zei in zijn laatste tijd op aarde dat hij zo graag nog eens het votum had willen uitspreken. Die woorden waar hij uit leefde en die hij als voorganger zo vaak heeft mogen uitspreken, gaan nu op een bijzondere manier met ons mee:

“Onze hulp is in de naam van de Heer,
die hemel en aarde gemaakt heeft,
die trouw blijft tot in eeuwigheid
en nooit los zal laten het werk van zijn handen.”

Over de auteur
Laurens van Baardewijk

Laurens van Baardewijk is predikant van de NGK Marknesse.

God alleen overtuigt het hart

God alleen overtuigt het hart

Ineke Zuidhof
  • Reportage
  • Thema-artikelen
Islam in Nederland

Islam in Nederland

Annelies Smouter
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief