‘Missie is gewoon doen wat je leuk vindt’

Het leven van Janneke de Vries (62) is verweven met Verre Naasten. Sinds 1999 is ze in dienst, inmiddels als Manager Partners en Programma’s. Eerder werkten Janneke en haar man Rudolf negen jaar in het veld. ‘Ik wil graag dat mensen God leren kennen, en het goede leven.’

Op de middelbare school wist Janneke al wat ze wilde met haar leven. ‘Het zal in de derde of de vierde geweest zijn dat ik dacht: welke vakken zal ik eens kiezen, want ik zou wel graag iets gaan doen in de zending? Of ik dat als kind ook al had, kan ik me niet herinneren. Ik weet wel dat ik altijd al blij was dat ik een kind van God was en dat ik hoopte dat iedereen God zou vinden. Ik heb een keer advies gevraagd wat ik zou moeten studeren. Ze noemden verpleegkunde of onderwijs, maar dat was niets voor mij. Toen besloot ik te gaan doen wat ik leuk vond: naar de Landbouwuniversiteit in Wageningen. Ik wist ook niet zeker of God mij dat werk in het buitenland echt wilde laten doen. Ik wist sowieso niet hoe dat allemaal zou gaan. Dus koos ik plantenziektekunde en geen tropische landbouw of niet-westerse sociologie. Met dat vak heb ik verder overigens niets meer gedaan.’

Janneke groeide op in Utrecht en later in Vleuten. ‘We waren een gereformeerd gezin, al was het bij ons anders dan het in vrijgemaakte kring toen vaak ging, zag ik later. Mijn moeder komt uit Duitsland, zij was Luthers en is na haar trouwen met mijn vader meegegaan. Mijn vader was in zijn jonge jaren erg ziek en lag in een katholiek ziekenhuis, omdat ze in het zuiden woonden. Hij had een bijbeltje meegekregen van zijn vader, voorin stond: ‘Dien de Heer met vreugde’. Maar hij was zo ziek dat hij daar opstandig van werd. De broeder die hem verpleegde heeft hem toen zo ver gekregen dat hij de Bijbel toch opensloeg, zo is Gods woord weer voor hem gaan leven. Mijn ouders hebben samen de geloofsopvoeding vormgegeven. Er was veel openheid en liefde voor andere manieren van geloven én je was trouw aan de kerk waarin je geboren was. Ik was de middelste van vijf, volgens mijn moeder gedroeg ik me daar ook naar: ik kon slecht tegen onmin. Maar dat zal ook wel karakter geweest zijn, vermoed ik.’

Rationeel

‘Ik heb goede herinneringen aan mijn jeugd en de tijd erna. Dat ik een kind van God mocht zijn, heb ik van jongs af meegekregen. Later werd ik me daarvan steeds meer bewust en zag ik: wat mooi is dit. Terwijl ik tegelijk behoorlijk rationeel ben. Als je mij wilt overtuigen, moet je met argumenten komen. Ik kan het zelf ook niet goed bij elkaar krijgen: mijn geloof en wat er vanuit de wereld allemaal op me afkomt. Ik ben blij dat ik altijd gemerkt heb dat het geloof waar is, ook al snap ik het niet altijd.’

Hoe verklaar je dat?

‘Dat is voor mij een teken dat er een God is. Ik ben wel heel nuchter over hoe mensen zijn, zoals het in de Bijbel te lezen is en dat heb ik in mijn leven ook wel geleerd. We hebben een hoopvolle toekomst, maar God is de enige die dat kan geven. Het mooie van het christelijke geloof is dat God genadig is. In andere religies moet de godheid vaak goed gestemd worden voordat hij iets voor je gaat doen. Dat is bij God niet zo, Hij is gewoon goed voor jou ondanks alles. Het is belangrijk voor mij dat ik kan uitkijken naar een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Terwijl ik wel graag zou willen dat de wereld nu al wat mooier werd.’

Je hebt er ook je hele leven aan gewerkt dat de wereld mooier wordt.

‘Dat vind ik te idealistisch gezegd, dat zet me ook te veel op een voetstuk. Ik vind talen leuk, ik vind andere mensen leuk en we hebben gezocht naar iets wat daarbij paste. Er ontstaat rond missie snel een sfeer alsof je zo’n goed werk doet. Het is ook gewoon gaan doen wat je leuk vindt en God zegene de greep. Ik geloof heel erg in Gods leiding in het leven, maar ook in mijn onvermogen om die vooraf te zien. Dat is ook iets wat bij mij hoort.’

Je hebt nooit een groot moment van roeping gehad in je leven?

‘Nee, het is gegaan zoals het gegaan is. We zijn wel bewust onze weg gegaan als kinderen van God en natuurlijk heb je momenten waarop je dingen afweegt. Mijn man en ik leerden elkaar kennen in Wageningen. Na onze studie zochten we werk. Dat viel in die tijd, eind jaren tachtig, nog niet mee. Na een jaar werd er een landbouwkundige gevraagd voor het werk op Sumba, in Indonesië. Sumba is een klein eiland, niet vulkanisch zoals Java, en niet zo vruchtbaar. Vanuit de kerk was er een organisatie opgezet die ervoor moest zorgen dat de groeiende bevolking toch voldoende eten van het land kon halen. Met twee kinderen zijn we daarheen verhuisd. Het was toen geïsoleerder dan nu, je moest wat meer je eigen weg vinden. We overlegden veel samen. Ik had zelf geen aanstelling, had ook mijn handen vol aan de kinderen.’

Hoe was dat, zo’n eerste periode ver weg met twee kleine kinderen.

‘Ik heb dat als heel mooi ervaren, al waren er ook moeilijke dingen. Ik leerde Indonesisch spreken, in de taal zit vaak veel cultuur en geschiedenis, dat krijg je ook mee, heel mooi. Ik was niet direct betrokken bij het werk, maar wel sparring-partner voor mijn man. Ik woonde in het dorp, wandelde door de buurt en kletste met mensen op de veranda. We waren anders, maar hoorden er toch bij. Voor onze kinderen werd Sumbanees de eerste taal, ze droomden erin. Wij hebben dat leven ook mooi gevonden omdat we plattelandsmensen zijn.’

Was er al een kerk op Sumba?

‘Dat is een mooi verhaal. Sumba was voor koloniale activiteiten niet zo interessant, maar wel moesten de Engelsen geweerd worden. Daarom werd er een Nederlandse vlag geplant en een mannetje neergezet om die te bewaken. Het ging er in die tijd nogal ruig aan toe tussen verschillende stammen en die Nederlander dacht: “Het enige dat hier vrede kan brengen is een kerk.” Dus hij nodigde zendelingen uit die een protestantse kerk stichtten. Zo vindt God linksom of rechtsom altijd wegen om mensen te bereiken.’

‘Het enige dat hier vrede kan brengen is een kerk’

U moet u inloggen om dit artikel te bekijken. Inloggen om toegang te krijgen.

Over de auteur

Arie Kok

Arie Kok is journalist en tekstschrijver.

Delen