De schijnwerper op: stilte

Er klinkt in een kerkdienst vaak geluid. Met de band speelt een viool mee, het orgel juicht aan het slot van de dienst, er wordt gesproken door de voorganger, gezongen door de gemeente, we wisselen de vredegroet uit en lopen zingend naar voren om brood en wijn te ontvangen. Maar is er ook ruimte voor stilte in de kerk? En waarvoor zou dat goed zijn?

1. Wanneer is het stil in de kerkdienst?

In veel westerse kerkdiensten zijn er van oudsher korte momenten van stilte. Denk aan het zogenaamde ‘stil gebed’ aan het begin van de dienst. Soms zijn er stiltemomenten als onderdeel van het gebed: een stilte waarin gemeenteleden elk hun eigen gebed kunnen richten tot God. Ik herinner me ook stilte wanneer aan de avondmaalstafel brood en wijn werden doorgegeven. Maar verder zijn protestanten niet dol op stilte.

In liturgische handboeken wordt vaak iets over stilte geschreven. Stilte is waardevol, is de dragende kracht van de liturgie en geeft uiting aan eerbied. Veel verder komt het niet, ook omdat over alle andere onderdelen van de liturgie meer te zeggen is.

2. Waar wordt stilte gemist?