Gods ingrijpen in de tijd door jongeren

Ron Becker | 11 april 2025
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen

‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’ ‘Jongeren zijn de kerk van de toekomst.’ Deze uitspraken komen nogal eens langs als het gaat om jongeren. Meestal in een pleidooi om nu ‘iets’ te doen met jongeren, met het oog op later. Het is goed om nu te investeren in jongeren, zodat wij er later de vruchten van kunnen plukken, lijkt de boodschap te zijn. Ondanks alle goede intenties waarmee deze woorden gepaard gaan, zegt het niets over wie jongeren nu zijn en mogen zijn. Het zegt echter alles over wie wij willen dat ze worden.

We mogen zeker verlangens hebben als het gaat om jongeren en de weg die ze gaan. Vanuit bewogenheid zeggen mensen behartenswaardige dingen over wat jongeren nodig hebben, waar hun gebrokenheid, hun worstelingen, hun noden liggen en wat ze allemaal moeten leren. Dit creëert een narratief over jongeren waarin er bij hen iets gevormd, hersteld, geheeld, gevormd of getransformeerd moet worden. Maar onze doelen  voor jongeren ontnemen nogal eens het zicht op wie jongeren nu zijn.

Human Becomings

Praktisch theoloog en jongerenwerker Wes Ellis stelt dat jongeren human beings zijn, geen human becomings. De vraag is: kunnen we kijken naar wie jongeren nu al zijn, los van onze eigen goede bedoelingen en agenda’s? Want als we nadenken over jongerenwerk, komen die bedoelingen nogal eens langs; we willen dat jongeren tot een levend geloof komen, dat ze maatschappelijk bewust en betrokken zijn, dat ze verantwoordelijkheid nemen. Of als de lat wat lager ligt: dat ze komen opdagen bij de bijeenkomsten die we voor hen organiseren. In onze samenleving worden allerlei verwachtingen op jongeren gelegd, bijvoorbeeld via het schoolsysteem. Al op jonge leeftijd moeten jongeren keuzes maken over hun leerprofiel, vervolgens zitten ze daaraan vast, allemaal met het oog op een eventuele studiekeuze. Daarnaast komen er, vanuit groeiende bedrijfstakken, wensenlijstjes richting het onderwijs. Zo lijkt het alsof jongeren vooral worden klaargestoomd voor het arbeidsproces, zoals kritische wetenschappers opmerken, wanneer ze stellen dat adolescentie een sociaal construct is dat sinds de Industriële Revolutie vooral wordt gebruikt om jeugdige energie te kanaliseren en te controleren. In de jeugdzorg worstelen professionals ermee dat ze geen tijd hebben om echte aandacht aan jongeren te geven en dat jongeren vaak in een soort systeem geperst worden om het allemaal beheersbaar te houden.

Vanuit al deze invalshoeken wordt naar jongeren gekeken, met de focus op waar het naartoe moet gaan met hen. Er wordt gekeken naar wat er nog niet is in de jongeren, wat er nog in moet worden gestopt of welke problemen moeten worden gefikst. Goed, ik generaliseer. Maar het is goed om te beseffen dat elk perspectief op en begrip van jeugd wordt gevormd en geïnformeerd door empirische inzichten en data, paradigma’s en doelen, waarachter een wereld en een geschiedenis schuilgaan. Zo hebben we een kader van overtuigingen, verwachtingen en meer gevormd met betrekking tot jongeren. Maar zien we ze echt? Zien we wie ze nu zijn?

Human Beings

Het is tegenwoordig een goed gebruik dat op middelbare scholen de uitreiking van schooldiploma’s gepaard gaat met toespraakjes van docenten over de geslaagde leerlingen om ze publiekelijk wat complimenten en adviezen te geven. Ik heb dit nu enkele keren meegemaakt en docenten doen echt hun best om er wat van te maken. Desondanks hoorde ik geforceerde verhaaltjes waarin datgene wat gezegd werd over de leerling werd opgehangen aan een vergelijking met een aanstaande vergeten beroemdheid, uiterlijke kenmerken of kledingstijl, typische gedragingen of bloopers. De docente die mijn dochter toesprak, deed het anders. In een paar zinnen wist ze mijn dochters karakter, haar kwaliteiten en potentie, wat haar tegenhield en haar dilemma’s te omschrijven, met een welgemeend advies erachteraan en ik realiseerde me: deze vrouw heeft mijn dochter echt gezien. Voorbij buitenkant, gedrag, onderwijs- en leerplannen en toetsing, heeft ze gezien wat er in haar leeft en schuilt. Ik realiseerde me ook: niet iedereen kijkt zo naar jongeren.

Geen hoofdpersonen

U moet u inloggen om dit artikel te bekijken. Inloggen om toegang te krijgen.

Geloofsbelijdenis van Nicea

Geloofsbelijdenis van Nicea

Jaap Cramer
  • Reportage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief