Terug naar God

Han Hagg | 14 november 2015
  • Woordzoeker

God haalt wat voorbij is altijd weer terug
(Prediker 3:15)

Prediker 3 filosofeert over het mysterie van de tijd. Het fascineert Prediker hoe alles van Godswege zijn eigen tijd krijgt toebedeeld. Ondanks de wisselende omstandigheden staat één ding vast: we zijn geen speelbal van het noodlot, maar kinderen van onze schepper, die het overzicht behoudt. Hem volgen is dan ook de enige manier om te blijven leven in de volle zin van het woord.

En dan is daar Predikers observatie die me aan het denken zet: ‘God haalt wat voorbij is altijd weer terug.’ Dat ‘retro’ is blijkbaar kenmerkend voor de stijl van zijn handelen. Alle dingen-van-voorbij komen vroeg of laat op de een of andere manier terug. Voor ons is dat direct herkenbaar als we denken aan het modebeeld in bijvoorbeeld kleding, architectuur, grafische vormgeving of muziek: oude thema’s worden weer opgepakt en vinden opnieuw waardering.

Jorwerd

En hoe staat het met de kerk, die toch per definitie bereid moet zijn zich te reformeren? Het lijkt haast wel een geestelijke ‘opheffingsuitverkoop’ op ons continent, waar ooit de kerk zo bloeide. Hele volksstammen die ooit als kind zijn gedoopt, sloten zich inmiddels af voor hun heiland, wiens hart toch uit liefde voor hen bloedt…

Wat ik aantrof in een Franse versie van Jorwerd1 staat voor mij symbool voor wat zich voltrok: de kerk is voorgoed op slot – alleen het rommelhok is nog toegankelijk voor een eventuele begrafenis. De liturgie verdween uit de harten van de mensen (Romeinen 12:1) en daarmee uit het openbare leven. Doe-het-zelvers hebben God metterdaad doodverklaard.

Opleven

Maar daar blijft het dus niet bij! Want tegelijk zie ik ook gemeenten die juist ópleven: een beweging van vernieuwde symboliek, die onderstreept wat met vreugde beleden wordt. En zie jij wat ik zie? Het is allemaal retro!

Ik zie een paaskaars de kerk in komen: Christus, het licht der wereld, de ‘zon die wij zoeken, kracht die wij ontberen’. Ik zie een onzichtbare hand het verlangen naar beleving wakker schudden: op sterven na dode rituelen worden gerevitaliseerd en zijn weer net zo hartversterkend feestelijk als ze ooit waren.

Ik zie (kinder)doopbassins zich verdiepen, om onderdompeling ook mogelijk te maken.2 Ik zie een rijker scala van avondmaalsvieringen dan ooit: tot en met vieringen in de huizen waar gelovigen samenkomen. Wij-van-Handelingen-29 laten ons 27 hoofdstukken terugzetten, zo lijkt het wel.

Ik zie nog veel meer: het beleven van rust en stilte bij de aanvang van de kerkdienst – concentratie op de ontmoeting met God. Vespervieringen in alle eenvoud en toewijding. Een podium met knielende ouderlingen en diakenen, of belijdeniscatechisanten die Gods zegen opgelegd krijgen. Een huiskring of zelfs een hele gemeente die op retraite gaat (niet zelden in een klooster). Hier en daar is zelfs sprake van een moderne ‘bedevaart’.

Schepping

Geuren, kleuren en klanken keren terug in de kerk. Gods schepping mag er zijn in de kerkdienst, het bloemstuk herinnert daaraan. De menselijke creativiteit krijgt ook ruimte in lied en muziek, in beeldende kunst, waarmee de mens zijn schepper eert en dient.

Als mensen van God mogen we moed grijpen, want ‘God haalt wat voorbij is altijd weer terug’. En eens, als onze tijd gekomen is en wij op deze oude aarde zelf ‘mensen-van-voorbij’ zijn, wat denk je, zal Hij ons dan niet terug weten te halen en een plek geven in zijn nieuwe wereld?!

1. Zie Geert Mak, Hoe God verdween uit Jorwerd, Amsterdam (Atlas), 1996.
2. Zie Jakob van Bruggen, Het diepe water van de doop, Kampen (Kok), 1997.

Ik vroeg mijn Delftse collega Simon van der Lugt of er niet een gedicht bij hem bovenkwam bij de foto. Dat kwam er. En het geeft te denken.

Wij hebben U in het onheilige gezet.
Daar staat een tafel zonder brood,
een kandelaar, die niemand brandend houdt
en nog een beeld, ook buiten dienst.

Toch schijnt de zon in deze kamer,
Uw hart is niet van steen, U leeft.
De bloemen gaan nog dood, de baar
staat hier nog klaar, maar op een dag

doet U de deur van buitenaf weer open,
en zijn wij door U op onze plek gezet.

Over de auteur
Han Hagg

Han Hagg is predikant van de GKv Zwolle-Zuid.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief