Vrijgemaakt door drie generaties heen

Drie generaties uit eenzelfde familie, geboren en getogen in de vrijgemaakt-gereformeerde kerk, sterker nog: in de vrijgemaakte zuil. Wat doet dat met je? We stelden dezelfde drie vragen aan drie leden uit een (overwegend) vrijgemaakte familie: oma (87), zoon (50) en kleindochter (17) Boersma uit Harderwijk. ‘Mijn geloof in God en het beeld van de kerk zijn wel gekleurd door mijn gereformeerde opvoeding, merk ik.’

Liny Boersma-Wildeman (87): ‘Wij bleven achter met nog één ouderling en ongeveer de helft van de gemeente’

Waarom bent u vrijgemaakt en bent u dat nog steeds?
‘Ik ben opgegroeid in een gezin dat in 1944 meeging met de Vrijmaking, ik was toen 13 en woonde in het Groningse Schildwolde. De Gereformeerde Kerk in het dorp ging zo goed als in zijn geheel mee met de Vrijmaking. Dus voor ons was het vanzelfsprekend dat je vrijgemaakt was, naar de vrijgemaakte school ging, bij die kerk hoorde en daar altijd bleef. Mijn man was ook vrijgemaakt, dus we trouwden in de vrijgemaakte kerk en zijn daar met de kinderen gebleven, eerst in Emmeloord, toen in Zwolle en daarna in Harderwijk, waar we nog steeds lid zijn. In 1967 – we kerkten toen in Emmeloord – was er ‘de breuk’ en werd een deel van de gemeente Nederlands-gereformeerd. We bleven achter met nog één ouderling en ongeveer de helft van de gemeente. Toch kozen we er toen ook bewust voor om in de GKv te blijven, omdat we dat de juiste weg vonden.’

Hoe heeft het vrijgemaakt-zijn u als mens gevormd?
‘Dit vind ik een heel moeilijke vraag, want dan moet ik mijn gevoelens onder woorden brengen en dat zijn we niet zo gewend, hè? Maar de kerk heeft mij zeker gevormd, daar ben ik wel van overtuigd. Toen ik getrouwd was, ging ik naar de vrouwenvereniging en was ik ook een paar keer presidente. Vooral dat heeft mij veranderd, hoewel ik het dus heel moeilijk vind om dat uit te leggen. Ik denk dat ik milder ben gaan denken over mensen die een andere mening hebben, zo zou ik het willen noemen. Er waren in de tijd dat ik presidente was wel jonge vrouwen die van alles wilden veranderen. En dan moest je toch proberen er met elkaar uit te komen. Daar heb ik ook voor mijn verdere leven, waarin er zo veel veranderd is, wel van geleerd, denk ik.’

Blijft u uw hele leven lid van wat eens de GKv was, verwacht u?
‘Er zijn hier in Harderwijk best veel mensen vertrokken, omdat ze vinden dat de veranderingen te snel gaan. Wij zijn zelf ook niet zo heel blij met die snelheid van verandering. Maar als ik dan zondags al die jongeren zo enthousiast zie meezingen met sommige liederen, maak ik als oudere graag wat plaats voor hen. De tijd die de Heer mij nog geeft, hoop ik samen met mijn man lid van de GKv te blijven. We hopen dat de GKv blijft streven naar eenheid van alle ware gelovigen, zoals de Here ook zelf gebeden heeft in het hogepriesterlijk gebed: “Opdat zij allen één zijn.”’

Dit interview krijg je cadeau van ons. Probeer magazine OnderWeg drie maanden gratis. Meld je aan voor een Proefabonnement (Digitaal of Papier Plus).

Gerlof Boersma (50): ‘Het gaat mij veel meer om het christen-zijn dan om het vrijgemaakt-zijn’

Waarom bent u vrijgemaakt en bent u dat nog steeds?
‘Mijn vrouw en ik komen allebei uit een gereformeerd-vrijgemaakt nest. Na ons trouwen gingen we in Harderwijk wonen en sloten we ons aan bij de GKv. Dat was geheel volgens de gewoonte en ook volgens verwachtingen van de familie. Nog steeds zijn we lid in deze gemeente. Onze kinderen gingen naar een vrijgemaakte basisschool en daarna naar het vrijgemaakt voortgezet onderwijs. Daarmee voldoen we geheel aan het beeld van GKv’ers in hart en nieren, realiseer ik me. Toch voel ik terughoudendheid hierbij: het gaat mij veel meer om het christen-zijn dan om het vrijgemaakt-zijn. Ik kijk graag over kerkmuren heen en hoop dat we dat als kerk steeds meer durven te doen. Op zich begrijp ik wel dat onze voorouders keuzes hebben gemaakt die tot de Vrijmaking leidden, ze deden dat met goede bedoelingen. Maar zelf zou ik die keuzes waarschijnlijk niet gemaakt hebben.’

Hoe heeft het vrijgemaakt-zijn u als mens gevormd?
‘Ik ben zeker gevormd door het vrijgemaakt-zijn. Ik heb bijvoorbeeld mijn vrienden met name binnen de kerk, dat alleen vormt je al. Er is ook heel wat tijd in de kerk gaan zitten: in Harderwijk werd ik al snel jeugdleider en kwam ik op den duur in de kerkenraad, eerst als diaken en later als ouderling. Dat ben ik nog steeds. Ander punt van vorming is de Bijbelkennis en catechismus die er behoorlijk zijn ingestampt. Toen vond ik dat vreselijk, nu pluk ik er toch wel de vruchten van. In die tijd ging de aandacht erg uit naar kennis, terwijl dat nu meer naar de levende relatie met God is. Mijn geloof in God en mijn beeld van de kerk zijn wel gekleurd door mijn gereformeerde opvoeding, merk ik. In de opvoeding van onze eigen kinderen proberen we minder nadruk op de kerk en meer op God leggen. Maar het loskomen van alle geschreven en ongeschreven regels is een uitdaging. Ik denk dat ik in het verleden vaak keuzes heb gemaakt die lagen in de lijn van de verwachtingen van anderen. Ik hoop dat mijn kinderen keuzes zullen maken vanuit de vraag aan God: wat wilt U dat ik doe?’

(beeld Jaco Klamer)

Blijft u uw hele leven lid van wat eens de GKv was, verwacht u?
‘Het samengaan van de GKv met andere Bijbelgetrouwe kerken juich ik toe, daar ga ik graag in mee. Een kerk moet relevant zijn voor de omgeving en is daarbij altijd in beweging. De kerk mag een antwoord geven op de vragen van nu. Dat kan niet door stil te blijven staan en de Bijbel te gebruiken als antwoordenboek op al onze vragen. Een verandering als vrouw en ambt is niet meer dan logisch, vind ik, we hadden hier eerder mee moeten beginnen. Veranderingen voelen nu als een inhaalslag, een meer gefaseerd traject was wellicht beter geweest. Ik hoop echter wel dat men niet te snel de kerk verlaat. Juist veelkleurigheid is mooi binnen een gemeente. Samen hebben we een opdracht, met de nadruk op samen. Ik hoop dat we de verschillen die er zijn weten te waarderen in plaats van uit te vergroten en te gebruiken als splijtzwam. Vanuit datgene wat we samen hebben, kunnen we verder, dat werkt verbindend.’

Sanea Boersma (17): ‘In wat voor kerk ik mijn geloof uit, vind ik veel minder belangrijk’

Waarom ben je vrijgemaakt en ben je dat nog steeds?
‘Ik ben vrijgemaakt, omdat ik geboren ben in een vrijgemaakt gezin, zo is het simpelweg. Mijn ouders zijn allebei gereformeerd-vrijgemaakt en ik ben vanaf mijn geboorte altijd met mijn ouders meegegaan naar de kerk. Ik heb nooit overwogen om de GKv te verlaten. Ik ben nu 17 en vind het prettig om met mijn ouders mee te gaan naar de kerk. Ook zitten in deze kerk veel van mijn vrienden, wat het ook heel gezellig maakt. Of ik me ook echt in mijn hart “vrijgemaakt” voel? Nee, ik zou veel eerder zeggen dat ik me christen voel. Het christen-zijn vind ik belangrijker dan specifiek lid zijn van de vrijgemaakte kerk.’

Hoe heeft het vrijgemaakt-zijn jou gevormd als mens?
‘Het vrijgemaakt-zijn heeft zeker invloed gehad op wie ik nu ben. Dan denk ik aan de standaarddingen die wel een beetje vanzelf gaan als je gereformeerd wordt opgevoed, zoals Bijbelkennis en de gewoontes die je overneemt. Maar ik zou liever willen stellen dat vooral het christen-zijn mij gevormd heeft, meer dan het vrijgemaakt-zijn. Er zijn christelijke normen en waarden die ik vanuit mijn gezin heb meegekregen en waarvoor ik erg dankbaar ben. Ik weet natuurlijk niet hoe mijn leven eruit had gezien als ik niet christelijk was opgevoed, maar ik denk dat dit toch echt anders zou zijn geweest.’

Blijf je je hele leven lid van wat eens de GKv was, verwacht je?
‘Ik denk niet dat ik mijn hele leven lid blijf van wat eens de GKv was. Het lijkt me gezond en leuk om, als ik wat ouder en uit huis ben, een heel aantal verschillende kerken te bezoeken. Zo kan ik het best ontdekken welke kerk goed bij mij past en waar ik me thuis voel. Ik ben nu nog vrij jong, dus ik vind het moeilijk om te zeggen wat ik precies geloof, eerlijk gezegd twijfel ik er nog best regelmatig aan of ik wel geloof. Ik hoop dat ik mijn hele leven christen blijf en dat ik zekerder word in mijn geloof. In wat voor kerk ik mijn geloof dan uit, vind ik veel minder belangrijk.’

Dit interview krijg je cadeau van ons. Probeer magazine OnderWeg drie maanden gratis. Meld je aan voor een Proefabonnement (Digitaal of Papier Plus).