Waarom draagt Gods Woord soms geen vrucht?

Jeannette Westerkamp | 23 november 2019
  • Eyeopener

‘Gelukkig zijn jullie ogen omdat ze zien en jullie oren omdat ze horen.’
(Matteüs 13:16)

Als leven met Jezus het antwoord is op de diepste vragen van alle mensen, als Hij ons kinderen maakt van de schepper van hemel en aarde, hoe is het dan mogelijk dat er mensen zijn die niet in Hem geloven? Ligt dat misschien aan ons, als kerken of als individuele gelovigen?

(beeld LUMO/Lightstock)

(beeld LUMO/Lightstock)

Jezus heeft zijn boodschap van eeuwig leven aan ons toevertrouwd om door te geven. Wat een verantwoordelijkheid is dat. Als we weinig nieuwe christenen zien, ligt dat dan aan de kerk die niet gastvrij of eigentijds is? Ligt het misschien aan ons, christenen, omdat we onze mond houden, bang dat we voor iets uitgemaakt worden wat we niet willen zijn? Geven we misschien niet het goede voorbeeld? Waarom lijkt het evangelie soms zo krachteloos in onze omgeving?

Vanuit die vragen lees ik de gelijkenis van de zaaier (Matteüs 13:3-9). Jezus heeft massa’s mensen om zich heen verzameld. Hij moet in een boot gaan zitten om niet onder de voet gelopen te worden. Op het moment dat al de mensen aan zijn lippen hangen, vertelt Jezus dit verhaal. Het lijkt wel of Hij de waarheid verstopt. Waarom zo’n ingewikkeld verhaal?, vragen de discipelen. Dan citeert Hij Jesaja: als je iets zegt, wil het nog niet zeggen dat het gehoord wordt; als je iets laat zien, wil dat nog niet zeggen dat mensen het opmerken.

Jezus verstopt de waarheid in gelijkenissen. De luisteraar moet er moeite voor doen, moet zoeken en vragen. Op het moment dat je dan jezelf weerspiegeld ziet in het verhaal, word je erdoor geraakt, veranderd.

Jezus doet wonderen, Hij spreekt met gezag. Hij stuurt zijn discipelen eropuit om hetzelfde te doen. Maar, zegt Hij, we moeten nog maar zien of het vrucht draagt. Jezus, die doden opwekt, zegt hier dat Hij mensen niet kan of wil overtuigen. Jezus laat zien dat je het beste zaad kunt hebben dat er is, het Woord van God zelf, maar dat dat niet altijd in goede aarde valt.

Levensbeschouwing

Het zaad kan op platgetreden paden vallen. Soms is er helemaal geen openheid voor het geloof. Mensen hebben al een andere levensbeschouwing en zullen alles tegenspreken wat daar niet mee strookt. Ik hoor regelmatig: ‘Er zal wel iets zijn, hoor, maar dat kun je toch niet kennen. Kijk maar naar al die godsdiensten. Er komt alleen maar oorlog van.’ Of: ‘We weten toch hoe de aarde is ontstaan. We zijn toevallig ontwikkeld in miljoenen jaren evolutie.’ Tegen beide opmerkingen zijn heel zinnige dingen in te brengen, maar wie het niet wil horen, zal niet worden overtuigd.

Anderen hebben een beeld van wat het is om christen te zijn. Ze zijn niet van plan dat bij te stellen. Wie niet nieuwsgierig is, ziet ook niets nieuws.

Gelukkig wordt het Woord van God
meestal meer dan één keer gezaaid

Kan dit trouwens ook over ons gaan, over christenen die naar de kerk gaan en christelijke bladen lezen? Zijn er misschien ook in ons leven plekken potdicht, als platgetreden paden? Dingen die zo vanzelfsprekend zijn dat ze ook niet meer actueel zijn? Ons verstaan van de Bijbel, bijvoorbeeld, of onze levensstijl. Zou het kunnen dat God ons aanspreekt om te veranderen en dat we het niet horen?

Gelukkig wordt het Woord van God meestal meer dan één keer gezaaid. Gelukkig wordt er soms aan onze vanzelfsprekendheden geschud in ons leven. Misschien ploegen we zelf onze paadjes eens om. Laten we deze overbekende gelijkenis eens op twee manieren lezen: het gaat over dierbaren die niet geloven, en over onszelf of onze gemeente.

Wortels

Een deel van het zaad valt op steenachtige grond. Het komt meteen op en het vergaat ook zo weer, want het kan geen wortels maken. Er is zo veel om aandacht aan te geven, zo veel om enthousiast over te raken: tv-series, sport, boeken, cursussen. Hebben we steeds iets nieuws nodig? Verwerken we nog wat we horen? Er is geen plek voor wortels, geen tijd voor wortels.

Een dominee hield eens dezelfde preek op twee achtereenvolgende zondagen. De gemeente was verbaasd. Toen hem werd gevraagd of hij besefte dat hij dezelfde preek hield, zei hij: ‘Ik heb niet het idee dat deze preek al begrepen is en dat iemand erdoor is veranderd.’

In een gebied in China hadden christenen een tijd lang niet meer dan wat Bijbelteksten op stenen. Ze droegen zo’n steen mee en dachten erover na tot ze iemand tegenkwamen met wie ze een steen konden ruilen. Toen er Bijbels arriveerden, kwam er meer kennis, maar mensen verloren de tijd met een tekst en de vreugde van een nieuwe ontdekking. ‘Het geloof werd oppervlakkiger’, zei iemand.

We hebben zo veel bronnen waar we snel bij kunnen. En als we ergens niet uitkomen, hebben we dokters en coaches, therapeuten, internet, wijn en chocola… Niks mis mee, maar de urgentie om de diepe weg naar levend water te zoeken verdwijnt.

Wieden

Een deel van het zaad valt tussen het onkruid: de zorgen van het dagelijkse bestaan en de verleiding van de rijkdom. Onkruid kan bestaan uit brandnetels, maar ook uit prachtige veldbloemen. Het probleem is echter dat het zaad erdoor verstikt wordt. Ik spreek mensen die het geloof niet eens vaarwel hebben gezegd, het is langzamerhand irrelevant geworden. De zondag is een vrije dag in een veel te volle week. Dat kun je ze toch niet misgunnen. Ze doen verder goede dingen. Maar God heeft geen plek meer in hun leven.

Wie zou ik moeten bedanken als ik zie
hoe fantastisch de natuur is?

Wat zijn die dingen die ons leven vullen? Wat zijn onze zorgen? Hoeveel energie neemt ontspannen? Wat kost geld me? Word ik opgejaagd om goede dingen te doen en verwaarloos ik mijn eigen geestelijk leven? Wanneer is het stil?

Van tijd tot tijd heb ik het gevoel dat God een draadje spant waarover ik struikel en languit tot stilstand kom. Machteloos zwaaien met de armen om dat tegen te houden en dan beseffen: stop, wachten, genezen. Woestijntijd, in oudtestamentische termen. Ik probeer dit te voorkomen door zelf regelmatig te wieden, door stiltemomenten in te plannen.

Tomaten

Dan is er ook nog zaad dat in goede aarde valt. Het draagt vrucht. Waar is die vrucht? Wat moet ik doen? Dan bedenk ik dat ik niet zou weten hoe ik zonder het evangelie zou moeten leven.

Stel je voor dat het onrecht niet ophoudt en dat het puur toeval is dat je als slaaf geboren bent of als iemand voor wie alle mogelijkheden open liggen.

Hoe leef je als je denkt dat er nooit genezing zal zijn voor iemand die nu chronisch ziek is?

Wie ben ik zelf zonder het evangelie? Een toevallig product van evolutie? Iemand die heen en weer geslingerd wordt tussen emoties, verlangens, succesmomenten, stommiteiten en kleinzieligheden? Iemand die voor zichzelf op moet komen en zich voortdurend moet meten met anderen?

En wie zou ik moeten bedanken als ik zie hoe fantastisch de natuur is, de wolken, de bergen, de dieren, de mensen en mijn vinger met een snee erin die vanzelf geneest?

Uit vreugde en dankbaarheid zaaien gaat makkelijk. Toen we in Afrika woonden, probeerde ik tomaten te zaaien. Geen plantje overleefde het. Op een dag zag ik opeens tomaten groeien naast de veranda waar we aten. Weggewaaide zaadjes. Soms zaai je ergens anders dan je dacht. O, Heer, wat een gezegende mensen zijn wij. Maak ons tot een zegen!

Om over na te denken

  • Als je de mensen in gedachten neemt die jij het evangelie graag zou gunnen, waar moet dat dan beginnen? Wordt er wel gezaaid? Zit de grond dicht? Blijft alles aan de oppervlakte, zit er te veel in de weg? Misschien kun je voor hen bidden dat er op dat gebied openheid komt.
  • Wat zijn voor jou tijden van groei (geweest)? Waar zitten jouw groeimogelijkheden nu? Zou je moeten (laten) zaaien, ploegen, stenen weghalen of schrappen?
  • Ken je iemand voor wie jij een voorbeeld bent als christen?

 

Gebed
O schepper van hemel en aarde,
U laat niet los wat uw hand begon.
Jezus, U hebt de dood overwonnen
en U komt terug om uw vrederijk te stichten.
Vader, dank U dat ik uw kind ben.
Jezus, dank U wel dat ik mezelf niet meer hoef te beoordelen.
Heilige Geest, maak me wie ik ben.
Geef ons open ogen om te zien wat U geeft
en waar we mogen doorgeven.
Gebruik ons ook waar we er geen erg in hebben.
Amen

Over de auteur
Jeannette Westerkamp

Jeannette Westerkamp is parttime justitiepredikant namens de NGK Houten.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reageer op dit bericht

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief