OnderWeg RIP
- Column
Toen was daar ineens het bericht: ‘OnderWeg houdt op te bestaan.’ Meer dan een eeuw faciliteerde dit tijdschrift het gesprek over de vraag wat het christelijk geloof in deze kerk en traditie nodig heeft en wat dit geloof kan bijdragen aan kerk en samenleving.
Het begon in 1920 breed met scribenten uit de kring rond de Beweging der Jongeren. In de jaren dertig versmalde dat tot één loot aan die stam, namelijk de Reformatorische beweging, en Klaas Schilder die met zijn polemieken het gereformeerde kussen opschudde. Na 10 mei 1940 ging het aantal abonnees door het dak vanwege de manier waarop Schilder lezers weerbaar maakte tegen de Duitse bezetter. Hij werd opgepakt en het blad verboden. Na 1945 worstelde de redactie met de vraag hoe ver de ‘Reformatie’ van de Vrijmaking moest worden doorgevoerd. De paleisrevolutie van 1956 van uitgever Van Spronsen bracht niet alleen hoogleraar Jaap Kamphuis aan de macht, maar resulteerde ook in de oprichting van het blad Opbouw.
Het kwam daarna niet meer goed. Nadat ze het nog een decennium lang met elkaar hadden uitgehouden, barstte de bom en zetten de preciezen de rekkelijken uit het kerkverband. Terwijl Opbouw daarop voor de Nederlands gereformeerden nodig bleek om niet alleen voorlichting te bieden, maar ook elkaar vast te houden, gebruikte Jochem Douma De Reformatie om in het andere huis van de Vrijmaking mildere winden te laten waaien. Dat sloeg aan, maar was ook omstreden. Toen rond 1985 de hardliners hun krappe meerderheid in GKv, GPV, krant én blad verloren, werd Nader Bekeken opgericht. De rest is geschiedenis. Er heeft zich een wonder van verzoening voltrokken, met sinds 2015 OnderWeg als hoopvolle en inspirerende voorzetting van beide bladen. Oud activisme gaat nu gepaard met een ingehouden, evangelicale spiritualiteit. Desondanks zijn de littekens van de strijd zichtbaar. Dat maakt het lastig scherp en journalistiek te schrijven over meningsverschillen. Waar moet het heen met de NGK? De goede toon voor het inclusieve, maar stevige gesprek over de vraag naar de betekenis van dit type geloof voor kerk en samenleving is nog niet gevonden.
Ik hoop op een doorstart. Laat de mogelijkheid niet verloren gaan om samen de goede toon te vinden.
Koert van Bekkum is hoogleraar Oude Testament aan de ETF Leuven; hij doceert ook aan de TU Kampen.