Rust ervaren in het volle leven

Elleke van den Burg-Poortvliet | 8 juli 2017
  • Interview
  • Thema-artikelen

We zijn altijd druk en bezig. Is het niet letterlijk, dan wel in ons hoofd. Daarom snakken we vaak naar vrije tijd en vakantie. Emeritus predikant Jacob Kruidhof weet dat je juist ook rust kunt ervaren in je dagelijkse hectiek. Maar dat is geen kunstje dat je jezelf kunt aanleren. ‘Rust is het gevolg van jouw goede positie bij God. Die positie is ongelooflijk rustgevend.’

Rust: wie verlangt er niet naar? Emeritus predikant Jacob Kruidhof wel. Onder meer daarom schreef hij enkele jaren geleden het boek Rust vinden in de samenleving van sabbat en avondmaal.

Hij merkt dat velen bezig zijn met een zoektocht naar rust. ‘Dat we verlangen naar rust, is altijd zo geweest, maar tegenwoordig hebben we meer informatie en prikkels om ons heen dan vroeger. Veel mensen ervaren daardoor een spanning tussen enerzijds alles willen meemaken en anderzijds jezelf willen zijn. Maar als je gaat zoeken naar rust, maak je het jezelf moeilijk. Zelf rust verwerven werkt vaak even bevredigend, want je kunt de baas zijn en je denkt controle te hebben. Ook veel praten over rust heeft iets aantrekkelijks. Maar het helpt niet, het bedriegt je. Als je rust najaagt, ben je druk en in beweging. Dat is tegenstrijdig met wat rust is. Rust heeft stilte in zich.’

Positie

Kruidhof vergelijkt rust met een vrucht: als je wilt dat een vrucht groter wordt, werkt het niet om eraan te trekken. ‘Om te groeien heeft een vrucht een goede boom met stevige wortels nodig. Zo is het ook met rust. Rust is het gevolg van een goede positie. Daar bedoel ik mee: een goede positie bij God, in zijn wereld, in zijn volk, in zijn zaak. God geeft ons die positie: we zijn zijn kinderen, zijn erfgenamen. Ik weet daardoor: ik heb het goed.’

De emeritus predikant vindt de gelijkenis van de verloren zoon in dit verband treffend. Daarin komt goed naar voren hoe onze positie in Gods wereld is. ‘Zowel de jongste als de oudste zoon vonden er niets aan om bij hun vader thuis te zijn. Maar de vader zegt: “Alles wat van mij is, is van jou! Je mag meedenken, meebeheren, meewerken. Ik geef je de verantwoordelijkheid over mijn land.” Die positie is dus heel hoog. En tegelijk is het geen zelfstandige positie, niet los van een goede Vader. Die kind-vaderpositie zijn we soms een beetje kwijt.’

‘We hebben vaak het gevoel
dat rust hoort bij vrije tijd, maar dat is niet zo’

Volgens Kruidhof mogen we vanwege deze goede positie rust in het volle leven ervaren. ‘We hebben vaak het gevoel dat rust hoort bij vrije tijd. Maar dat is niet zo. Als je je bewust bent van jouw positie, dan realiseer je je dat je Vader je elke dag helpt. Dat geeft altijd rust.

Vaak denken we dat ons leven gaat over materie, geld, eten en drinken, en dat geloven daar niet veel mee te maken heeft, dat het geloof een overtuiging is in ons gevoel en in ons hart. Maar we krijgen het volle leven van God: de tijd die we te besteden hebben, ons bezit, ons lichaam, ons voedsel. Dat zijn geschenken van God, waarmee we mogen werken.’

Volgens Kruidhof heeft Jezus het ook over deze rust als Hij zegt: ‘Neem mijn juk op je en leer van Mij. Dan zal Ik je werkelijk rust geven, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’ Kruidhof: ‘Jezus zegt eigenlijk: ga met Mij mee, Ik geef je een goede taak in Gods wereld. Dan zul je merken dat je niet alles zelf hoeft te verzinnen en moet vasthouden. Hij zegt: geef de leiding uit handen en volg Mij. Die positie is ongelooflijk rustgevend. Dan ben je niet rust aan het najagen, maar precies het tegenovergestelde: dan ontvang je rust.’

Helend

Volgens de emeritus predikant wordt rust vaak gezien als een individueel gevoel. Volgens hem is dat een misvatting. Je hebt elkaar juist nodig om rust te ervaren. Kruidhof: ‘Je krijgt je positie van God ín de wereld. Je bent nooit in je eentje, je maakt deel uit van Gods zaak, met veel personeel. Dat is juist zo helend. Want je ontdekt jezelf pas en je vindt pas rust in het samenleven met elkaar. Alleen samen kom je tot je recht.’

Jacob Kruidhof: 'We zijn Gods kinderen, zijn erfgenamen. Ik weet daardoor: ik heb het goed.’ (beeld Jan Haveman)

Jacob Kruidhof: ‘We zijn Gods kinderen, zijn erfgenamen. Ik weet daardoor: ik heb het goed.’ (beeld Jan Haveman)

Dit betekent ook dat je elkaar helpt en je je geen zorgen hoeft te maken over eten of drinken. Over dat principe lezen we al in Leviticus, waar God het sabbatsjaar en jubeljaar uitroept. Kruidhof: ‘God zegt: “Dit land is van Mij en jullie zijn mijn gasten. Regel het zo dat jullie samen altijd genoeg hebben.” Als je samen werkt in Gods wereld, hoef je je geen zorgen te maken, want je deelt altijd met elkaar wat je hebt.’

‘Dit komt ook naar voren bij het avondmaal’, zegt Kruidhof. ‘Als we avondmaal vieren zonder ons eten en drinken en andere levensmiddelen te willen delen, dan eten en drinken we onszelf een oordeel, zegt Paulus in 1 Korintiërs 11.’

Oproepje

Onze welvaart heeft vaak een verblindende werking, ziet Kruidhof. ‘Op bestaansniveau lijken we elkaar niet meer nodig te hebben.’ Dat kan tot gevolg hebben dat we geen hulp meer durven vragen, terwijl juist dat zo belangrijk is om rust te ervaren, vindt Kruidhof. ‘Als je met elkaar aan tafel een maaltijd nuttigt, vraag je ook: Mag ik die schaal even? Kan ik je ergens bij helpen? Of: Sorry, ik had het niet gezien. Zo werkt het ook in Gods gezin. Maak je positie praktisch, wees eerlijk en help elkaar. Dat betekent ook dat je zelf geholpen wilt worden. We bidden vaak: “Vader in de hemel, helpt U mij.” Maar Hij wil je helpen via je broers en zussen! Bel daarom iemand op en vraag om hulp, zet een oproepje in het kerkblad. Je zult merken dat mensen het goed vinden dat je het vraagt en dat je ontzettend veel hulp krijgt.’

Volgens Kruidhof gaan we als christenen iets uitstralen naar anderen als we vanuit deze positie leven. ‘Eigendom van Christus zijn geeft rust, troost en vastigheid. Dat valt op. Ik merk het zelf bijvoorbeeld als ik in gesprek ben met mijn buurvrouw. Zij zegt: jullie hebben elkaar, jullie zijn een gemeenschap, jullie hebben echte vrienden. In Handelingen 2 lezen we dat ook. Daar staat dat de gelovigen trouw en eensgezind samenkwamen, hun spullen verdeelden en het brood braken, in een geest van eenheid en blijdschap. Daardoor stonden ze in de gunst bij het hele volk.’

Startmotor

Welke rol speelt de zondag hierin? Kan die ook helpen om tot rust te komen? Kruidhof: ‘Het gevaar is dat de zondag een dag wordt waar je naartoe vlucht. Ik wil dat niet per se afkeuren, dat kan helpend zijn. Maar ik wil de zondag niet isoleren, niet los van de werkelijkheid zien. Het is niet de bedoeling dat we in de kerkdienst alles vergeten; we mogen juist met alles bij God komen. De zondag is een dag waarop we horen hoe God ons een plek geeft. Het is een dag van rustige bezinning: je ogen worden geopend voor je omgeving, je werk enzovoort. Van daaruit ga je weer beginnen en kun je de week aan. De zondag is dus niet alleen een vluchtheuvel, maar vooral ook een startmotor. Het is een dag van op adem komen en weer verder kunnen.’

‘Ik ben huiverig voor algemene handreikingen, iedereen vliegt erop af’

Hij vervolgt: ‘Het koffiedrinken na de dienst vind ik ontzettend belangrijk. Dan spreek je elkaar, dan kun je vragen: hoe gaat het met je? Of je praat door over de preek en vraagt: zou je me daarbij kunnen helpen? Als we doordeweeks druk zijn en als het ware uit elkaar getrokken worden, is het goed om in de kerk weer te ervaren hoe de samenhang is.’

Huiverig

Hoe ziet het dagelijkse leven vanuit die échte rust er voor de emeritus predikant zelf uit? Kruidhof vertelt dat hij elke morgen probeert te bedenken dat hij de dag van God ontvangen heeft. Hij legt zijn leven aan God voor en probeert te doen wat God van hem vraagt.

Maar is dat niet juist heel lastig: elke dag beseffen dat je het leven van God ontvangen hebt? ‘Het woordje “lastig” is buitengewoon misleidend. Zo’n vraag nodigt je uit om enorm je best te gaan doen. En te denken: het zal toch wel niet lukken. Ik heb geleerd dit los te laten. Hoe? Dat is een goede vraag. Bedenk: elke dag is een nieuw begin dat God je geeft. Daar richt ik me op.’

Kruidhof wil geen concrete tips geven voor hoe je tot rust komt. ‘Ik ben huiverig voor algemene handreikingen. Iedereen vliegt erop af – daar word ik alleen maar moe van.’ Wel stimuleert hij om elke dag weer ‘te gaan staan in de zaak van je Vader en te luisteren naar wat Hij wil’.

Hij vertelt dat dat enerzijds betekent dat je uitzoomt: ‘Je neemt het grote verhaal van het evangelie tot je, je concentreert je op waar God in de hemel mee bezig is: op zijn zaak, op het positieve en het wonderbaarlijke van Gods wereld.’ Anderzijds betekent het dat je inzoomt: ‘Je doet wat je doen moet, op de plek waar jij bent.’

Hij vervolgt: ‘Wees daarbij rustig bezig met het goede te ontvangen. Dat geeft rust en zekerheid. Op bestaansniveau – je weet dat je altijd hulp krijgt van de mensen uit je gemeente – maar ook rondom je positie: die is bij God. Dat geeft mij rust ten aanzien van alle vragen die mij de verkeerde kant op trekken. Als ik bezig ben met mijn eigen idealen, met wat ik wil, met mijn moeiten, dan kom ik nergens. Als ik op mijn plek doe wat ik mag doen – niet activistisch, maar precies wat op dat moment nodig is – dan ervaar ik echte rust.’

Over de auteur
Elleke van den Burg-Poortvliet

Elleke van den Burg-Poortvliet is tekstschrijver, journalist en uitgever.

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Het mysterie van Jezus’ wonderen

Rolf Robbe
  • Beschouwing
  • Thema-artikelen
Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Voor wie meer wil ontdekken over: Wonderen

Peter Hommes
  • Reisbagage
  • Thema-artikelen

Reacties zijn gesloten.

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief